اولین چیزی که با شنیدن اصطلاح “کمی استراحت کنید” به ذهن شما می‌رسد، چیست؟ به احتمال زیاد ، این عبارت را به خوابیدن ربط می دهید.
اما اگر این تجربه را دارید که بعد از هشت ساعت خواب بیدار شوید و همانطور که سرتان روی بالش است باز هم احساس کنید که خسته هستید، به خوبی می‌دانید که همیشه خواب نمی‌تواند باعث رفع کامل خستگی شما شود. در حقیقت شما به استراحتی فراتر از خواب نیاز دارید.

با این که خواب یک راه عالی برای استراحت جسمی است، اما تنها نوع استراحتی نیست که شما به آن نیاز دارید. و اگر بدن شما به استراحت دیگری غیر از خواب احتیاج داشته باشد، حتی اگر تمام خواب‌های دنیا را هم استفاده کنید، باز هم احساس نشاط و انرژی نخواهید داشت.

دکتر ساندرا دالتون-اسمیت (Dr. Saundra Dalton-Smith) سخنران تد (TedX) و نویسنده کتاب استراحت مقدس (Sacred Rest) معتقد است: ما به غیر از استراحت جسمی انواع مختلفی از استراحت را داریم و متاسفانه بیشتر ما نسبت به این استراحت ها آگاه نیستیم. دالتون اسمیت در ادامه بیان می‌کند: “شما در تلاش هستید تا استراحت بهتری داشته باشید اما به راه‌ها و انواع مختلفی که می‌تواند شما را به هدف خود برساند، توجه نمی‌کنید. و بنابراین آنچه اتفاق می‌فتد این است که شما در استفاده از برخی از انواع استراحت بسیار عالی عمل می‌کنید اما انواع دیگر استراحت را به دلیل این که اطلاعاتی درباره آن‌ها ندارید به طور کامل حذف می کنید”

طبق نظر دالتون (Dalton) در حقیقت برای هر شخص هفت نوع استراحت وجود دارد. اما اینجا این سوال مطرح می‌شود که این هفت نوع مختلف استراحت کدام موارد هستند؟ چگونه می توانید  نوع استراحت خود را تعیین کنید؟ و مهمتر از همه، چگونه می توانید استراحت را در اولویت قرار دهید تا بتوانید  شادترین و مفیدترین ورژن خود باشید؟

آشنایی با 7 نوع استراحت

همانطور که گفته شد، انواع مختلفی برای استراحت وجود دارد که شما باید سعی کنید بهترین نوع آن را با توجه به نیازهای خود انتخاب کنید. در ادامه این هفت نوع را برای شما توضیح خواهیم داد:

جسمی (Physical): استراحت جسمی یعنی استراحت دادن به بدن. استراحت جسمی علاوه بر خواب می تواند شامل مواردی مانند ماساژ دادن یا شرکت در یک کلاس یوگا باشد که باعث بازیابی انرژی بدن شما و رفع خستگی می شود.

ذهنی (Mental): استراحت ذهنی به معنای استراحت مغز است. زمانی که مردم بیش از حد احساس خستگی دارند، به استراحت ذهنی نیاز دارند و تلاش می کنند که افکار خود را خاموش کنند. استراحت ذهنی ممکن است به شکل های مختلف انجام شود. به عنوان مثال پیاده روی بعد از یک روز کاری شلوغ یا همانطور که دالتون اسمیت (Dalton-Smith) پیشنهاد می کند می تواند به شکل یادداشت برداری سریع از افکار آزاردهنده ای باشد که شما را بیدار نگه می دارند.

احساسی (Emotional): استراحت احساسی به معنای این است که با احساسات خود صادق باشید. به عنوان مثال زمانی که افراد در شرایطی قرار می گیرند که به خاطر رودرواسی نمی توانند نه بگویند به استراحت احساسی احتیاج دارند. یا حتی زمانی که احساس واقعی خود را پنهان می کنند. با وجود اینکه حال آن ها خوب نیست وقتی از آن ها درباره حالشان می پرسید، جواب می دهند: عالی هستم اما از درون احساس بدی دارند.

اجتماعی (social): استراحت اجتماعی می تواند شامل داشتن روابط مثبت، انرژی زا و حمایتی باشد یا حتی قطع ارتباط اجتماعی با افراد منفی. معمولا افراد زمانی که روابطشان باعث خستگی و فرسودگی می‌شود به استراحت اجتماعی نیاز دارند.

حسی (Sensory): این نوع استراحت به استراحت دادن به حواس شما مربوط می شود. زمانی که افراد بیش از حد از حواس خود کار می‌کشند، به استراحت حسی نیاز پیدا می کنند. به عنوان مثال ، کل روز را پای کامپیوتر ، تلفن و تلویزیون می گذرانند.

خلاقانه (Creative): برای استراحت خلاقانه بهتر است به سراغ محیط‌های هنری، پر از خلاقیت یا طبیعت بروید، بدون اینکه نیاز باشد اثری خلق کنید و تنها از آن شرایط الهام بگیرید. زمانی که افراد احساس خستگی روحی و ناتوانی در ایجاد ایده های جدید دارند یا به دنبال راه حلی برای مشکلات خود می گردند، به این نوع استراحت نیاز دارند.

معنوی (Spiritual): استراحت معنوی به این معناست که با نیرویی قدرت مندتر و بزرگ تر از خودتان ارتباط برقرار کنید. زمانی که فرد به شدت درگیر مشکلات زندگی می شوند و نمی توانند نیروی بزرگتر را ببینند یا با آن ارتباط برقرار کنند، به استراحت معنوی نیاز دارند.

توجه به کمبودهایی که در انواع استراحت ها دارید، یک کار ضروری است و باعث بالا رفتن کارایی شما می شود. اگر خسته شده باشید، نمی توانید کارهای خود را به بهترین شکل انجام دهید و اگر نوع مناسب استراحت را که به آن نیاز دارید شناسایی نکنید، نمی توانید این خستگی خود را رفع کنید.

طبق نظر دالتون اسمیت (Dalton-Smith) بسیاری از ما برای خودمان خستگی می تراشم. او معتقد است همه ما در حال انجام کاری هستیم، اما آیا این بهترین، با کیفیت ترین و مفیدترین کار ما است؟ یا اینکه فقط در حال خسته و فرسوده کردن خودمان هستیم. این یک اشتباه رایج است، ما افراد زیادی را می‌شناسیم که فقط با کار کردن باعث خسته و فرسوده شدن خودشان می‌شوند.

اگر می خواهید تبدیل به فردی شاد، سالم و مفید شوید، حتما باید نوع استراحت مناسب خود را داشته باشید. اما از کجا می توانید متوجه شوید که بدن شما دچار کمبود کدام نوع استراحت شده است؟

تعیین نوع استراحت مورد نیاز شما

دالتون اسمیت در این رابطه معتقد است: برای تعیین اینکه شما به چه نوع استراحت نیاز دارید، باید در ابتدا بررسی کنید که در طول روز بیشترین مصرف انرژی را در کدام ناحیه دارید.

جاهایی که بیشترین میزان انرژی را در آنها مصرف می کنید، همان جایی است که باید اولویت استراحت شما قرار گیرند. به عنوان مثال، اگر شما یک طراح گرافیک هستید و بیشتر وقت خود را صرف خلق طرح های جدید می کنید، بنابراین شما در حال مصرف انرژی خلاقانه زیادی در طول روز هستید، در این شرایط نتیجه می گیریم باید استراحت خلاقانه را در اولویت قرار دهید. اگر دونده هستید و هر روز مسافت زیادی می دوید، بنابراین بدن شما خسته می شود  و برای بازگشت انرژی باید استراحت جسمی زیادی داشته باشید.

دالتون اسمیت در ادامه به این نکته نیز اشاره می کند: زمانی که از انرژی های مختلف در طول روز استفاده می کنید، به این فکر کنید که” بیشترین انرژی را در کجا مصرف می کنید؟ ” “زیرا جایی که بیشتر از همه در حال صرف انرژی هستید، اگر کاری برای بازیابی آن انجام نمی دهید، همان جاییست که می‌تواند باعث کمبود استراحت و انرژی شما شود.”

مقاله مرتبط پیشنهادی برای مطالعه: با استفاده از روش پذیرش رادیکال از درد رها شوید

اگر قصد دارید نوع استراحت مورد نیاز خود را تعیین کنید، ابتدا یک لیست تهیه کرده و در آن مشخص کنید که چگونه وقت خود را می گذرانید. در طول روز چه نوع کارهایی زمان بیشتری از شما می گیرند؟ از چه ابزارهایی برای انجام این کارها استفاده می کنید؟ چه کارهایی بیشترین انرژی را از شما می گیرند و یا شما را بیشتر از همه خسته می کنند؟

البته شما می توانید به صورت منظم از هر هفت نوع انرژی استفاده کنید. اما بهترین کار این است که تعیین کنید از چه نظر بیشتر نیاز به استراحت دارید و در کجا بیشتر احساس خستگی به شما دست می دهد. انجام این کار باعث می‌شود که بتوانید نوع استراحت مورد نظر خود را اولویت بندی کنید. اگر هنوز مطمئن نیستید که به چه نوع استراحت نیاز دارید، دالتون اسمیت و تیم او یک پرسشنامه آماده کرده‌اند که به شما کمک می کند تا بهتر متوجه نیاز خود شوید.

دالتون اسمیت معتقد است: “همه ما در طول زندگی خود از هر هفت نوع انرژی استفاده می کنیم. اما معمولا یک یا دو نوع از این استراحت ها وجود دارد که اگر به آن ها توجه کافی نداشته باشید باعث می شوند که شما بیشترین احساس خستگی را داشته باشید.”

و در حقیقت چگونه می توان استراحت کرد….

زمانی که مشخص کردید به چه نوع استراحتی نیاز دارید ، زمان آن رسیده که واقعا استراحت کنید. البته گفتن آن برای خیلی از افراد راحت تر از انجام آن است. در اینجا چند استراتژی را برای شما آماده کردیم که به کمک آن ها می توانید به شادترین، سالم ترین و سازنده ترین ورژن خود تبدیل شوید.

ابتدا بزرگ ترین کمبود استراحت خود را برطرف کنید

همانطور که اشاره کردم بیشتر افراد در طول روز از هر هفت نوع انرژی خود استفاده می‌کنند‌. این بدان معناست که شما ممکن است در بیش از یک ناحیه کمبود استراحت داشته باشید. برای اینکه برنامه‌ی استراحت شما بیش‌‌ترین اثر را روی شما داشته باشد باید انواعی را در اولویت قرار دهید که بیش ترین کمبود را در آنها دارید….

به عنوان مثال فرض کنید شما دچار کمبود استراحت جسمی و عاطفی هستید. در لحظه‌ی اول به طور غریزی خواهان استراحت جسمی بیش‌تر خواهید بود. اما اگر ذهن شلوغ شما اجازه ندهد که شب بخوابید باید استراحت عاطفی را در اولویت قرار دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا سرعت مرور افکار خود را کاهش داده و احساس آرامش و آسایش بیش‌تری تجربه کنید. بنابراین با این کار شما خواب راحت تری خواهید داشت و استراحت جسمی مورد نیاز را برای رسیدن به حال خوب بدست می‌آورید.

اگر به دلیل انجام چند کار کمبود استراحت داشتید سعی کنید تشخیص دهید کدام یک بیش‌ترین تأثیر را روی شما دارد. مقابله با این نوع کمبود استراحت تأثیر دومینویی و زنجیره وار دارد و به راحتی می‌توانید انواع استراحت مورد نیاز خود را داشته باشید و عملکرد شما به بالاترین حد برسد.

به سراغ فعالیت‌هایی بروید که انرژی شما را بازیابی می‌کنند

استراحت ممکن است یک کار منفعل به نظر برسد. اما اگر می‌خواهید هنگام استراحت احساس خوبی داشته باشید باید تلاش زیادی انجام دهید.

دالتون اسمیت (Dalton Smith) که یک بوکسور حرفه‌ای است، می‌گوید: ” استراحت فقط توقف نیست و من فکر می‌کنم منظور از استراحت تغییر مسیر ذهنی است که بسیاری از افراد باید آن را انجام دهند. “
استراحت به این معنا نیست که روز شنبه روی مبل غلت بخوری و دراز بکشی، 12 ساعت تلویزیون تماشا کنی یا کاری انجام دهی که اصلا فعالیت ذهنی برای تو نداشته باشد.” برای اینکه انرژی خود را دوباره شارژ کنید باید به سراغ انجام فعالیت هایی بروید که بدن شما را ریکاوری می‌کند.

به عنوان مثال اگر شما به استراحت جسمی نیاز دارید ممکن است زمانی را به چرت زدن در بعد از ظهر اختصاص دهید و یا روی زیرانداز یوگای خود بنشینید و تمرکز کنید. اگر به استراحت خلاقانه نیاز دارید باید وقت خود را به طبیعت گردی یا گشت و گذار در شهر خود بگذرانید تا انواع هنرهای مختلفی را که در خیابان‌ها به کار برده شده، بررسی کنید. اگر از نظر دیداری، بینایی و به طور کلی حسی به استراحت نیاز دارید باید روز شنبه را “بدون نگاه کردن به گوشی” بگذرانید و برنامه ریزی کنید و روز خود را بدون چک کردن نمایشگر گوشی، ایمیل و سایر محرک‌های خارجی سپری کنید.

هدف از استراحت بازیابی انرژی است. بنابراین مطمئن شوید که فعالیت‌های بازیابی کننده را در نوع استراحت مورد نیاز خود و در برنامه ریزی مناسبی قرار دادید.

زمان استراحت را در روز کاری خود برنامه ریزی کنید

اگر می‌خواهید احساس آرامش داشته باشید باید فعالیت‌های بازیابی کننده‌ی بدن خود را در برنامه قرار دهید. اما حواستان باشد که این فعالیت‌ها را فقط برای آخر هفته نگذارید. اگر می‌خواهید تا آن جا که ممکن است بیش‌تر استراحت کنید به دنبال روش‌هایی برای برنامه ریزی استراحت در برنامه روزانه خود باشید.

دالتون اسمیت (Dalton Smith) معتقد است:

“مهم ترین نکته این است که روش‌هایی را کشف کنید که از طریق آن‌ها فعالیت‌های بازیابی کننده‌ی بدن را در روزهایی که سر شما  به شدت شلوغ است قرار دهید.”

اگر به استراحت خلاقانه نیاز دارید نباید منتظر بمانید تا دفعه‌ی بعد به یک گالری هنری بروید و الهام بگیرید. به جای آن فضای کار خود را با برخی از نوشته‌های مورد علاقه خود تزئین کنید. اگر به استراحت ذهنی نیاز دارید برای آرام کردن ذهن خود دنبال یک فرصت بیست دقیقه‌ای برای مدیتیشن یا مراقبه نگردید. در عوض برای هر ساعت زنگ هشدار تنظیم کنید که به شما یادآوری می‌کند که “یک استراحت آگاهانه” داشته باشید. چشمان خود را ببندید و پنج بار نفس عمیق بکشید.

می‌توانید از این زاویه هم به موضوع نگاه کنید: شما زمان رانندگی با اتومبیل خود  لازم نیست صبر کنید باک بنزین شما خالی شود و بعد آن را پر کنید. همین ایده در مورد استراحت نیز صدق می‌کند. یافتن راه‌هایی برای تأمین انرژی خود در طول روز باعث می‌شود که کمبود استراحت شما کنترل شود و در این حالت احساس آرامش بیشتر و بهره وری زیادتری خواهید داشت.