دیو گیلسون:

تمام عمرم جذب حشرات می‌شدم. یکی از اولین خاطراتم این است که در سن پنج یا شش سالگی چند کرم ابریشم که راه راه‌های سیاه و زردی روی بدنشان داشتند را در حال علف خوردن در زمین بازی مدرسه پیدا کردم. کرم‌ها را در ظرف ناهار خالی خودم گذاشتم و به خانه بردم. در نهایت آن‌ها به پروانه‌های زیبای سرخابی و مشکی تبدیل شدند. برای من این شبیه به جادو به نظر می‌رسید و حتی حالا هم همین‌طور است. من گرفتار شده بودم. 

من برای پیدا کردن حشرات به سراسر جهان سفر کرده‌ام، از بیابان‌های پاتاگونیا گرفته تا قله‌های یخ‌زده فیوردلند در نیوزلند و کوه‌های جنگلی بوتان. من دسته‌هایی از پروانه‌های بال پرنده‌ای را دیدم که از لب رودخانه‌ای در بورنئو مواد معدنی می‌نوشیدند و هزاران کرم شب‌تابی که در باتلاق‌های تایلند به صورت هم‌زمان می‌درخشیدند. ساعت‌های بی‌شماری را در باغ خودم در ساسکس(Sussex) صرف تماشای ملخ‌هایی کردم که به جفت خود ابراز علاقه می‌کردند و رقبای خود را کنار می‌زدند، گوش خیزک‌هایی که از بچه‌های خود مراقبت می‌کردند، مورچه‌هایی که شیره شته‌ها را می‌خوردند و زنبورهای برگ‌برانی که برگ‌ها را برای ساخت آشیانه‌های خود می‌بریدند. 

خطر انقراض حشرات چقدر جدی است؟ 

اما دانستن موضوع خطر انقراض حشرات ذهن من را تسخیر کرده است. 50 سال از اولین دفعه‌ای که کرم‌های شب‌تاب را از زمین بازی مدرسه جمع کردم می‌گذرد و هر سالی که می‌گذرد تعداد پروانه‌ها و خر زنبورها کمتر می‌شود، تقریباً کمتر از همه جانوران کوچک و بی‌شماری که باعث گردش کار جهان می‌شوند، این موجودات جذاب و زیبا در کمال تاسف مورچه به مورچه، زنبور به زنبور و روز به روز در حال ناپدید شدن هستند. برآوردها خیلی دقیق نیستند ولی به نظر می‌رسد از زمانی که من پنج ساله بودم تا کنون تعداد حشرات به اندازه 75 درصد کاهش یافته است. شواهد علمی در مورد این مسئله هر روز افزایش پیدا می‌کند، مانند مطالعاتی که در مورد کاهش جمعیت پروانه‌های شهریار در آمریکای شمالی، از بین رفتن حشرات جنگلی و موجود در علفزارهای آلمان یا کاهش بی‌پایان زنبورها و مگس‌ها در انگلستان منتشر شده است. 

دلایل کاهش تعداد حشرات

در سال 1963 یعنی دو سال قبل از به دنیا آمدن من، ریچل کارسون (Rachel Carson) در کتاب بهار خاموش در مورد آسیب‌های وحشتناکی که ما به سیاره خود وارد می‌کنیم هشدار داده بود. اگر او وضعیت وحشتناک الان را می‌دید حتماً به گریه می‌افتاد. زیستگاه‌های حیات وحش غنی از حشرات مانند علفزارهای یونجه، مرداب‌ها، مناطق گرمسیری، جنگل‌های بارانی در مقیاسی وسیع صاف شده، سوزانده و یا تخریب شده‌اند. مشکلات مربوط به آفت کش‌ها و کودهایی که ریچل به آن‌ها اشاره کرده بود بسیار شدیدتر شده‌اند، به شکلی که در حال حاضر هر سال، 3 میلیون تن آفت کش وارد محیط زیست سراسر جهان می‌شود.

 برخی از این آفت کش‌ها برای حشرات هزاران برابر سمی تر از آفت کش‌هایی هستند که در زمان کارسون وجود داشت. خاک‌ها کیفیت اصلی خود را از دست داده‌اند، رودخانه‌ها پر از لجن هستند یا با مواد شیمیایی آلوده شده‌اند. تغییرات آب و هوایی که در زمان کارسون هنوز شناخته نشده بود حالا به یک خطر نابود کننده برای سیاره ما تبدیل شده است. همه این تغییرات در طول زندگی و در زمان نظارت ما رخ داده‌اند و همچنان با سرعت به نابود کردن سیاره ما ادامه می‌دهند. 

عدم آگاهی مردم در مورد اهمیت حشرات

به نظر می‌رسد تنها تعداد محدودی از مردم متوجه شده‌اند خطر انقراض حشرات علاوه بر سلامتی انسان (ما برای گرده افشانی محصولات خود، بازیافت کود، برگ‌ها و اجساد، سالم نگه‌داشتن خاک، کنترل آفت و… به حشرات نیاز داریم.) برای حیوانات بزرگ‌تری مانند پرندگان، ماهی‌ها و قورباغه‌ها که از حشرات تغذیه می‌کنند تا چه اندازه جدی است. گل‌های وحشی برای گرده افشانی به حشرات نیاز دارند. با کم شدن تعداد حشرات، جهان ما هم به آرامی متوقف می‌شود زیرا این جهان بدون حشرات نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد.

با توجه به اینکه دیگر بیشتر ما در شهرها زندگی می‌کنیم و در طول زندگی خود کمتر حشراتی به جز مگس‌های خانگی، پشه و سوسک می‌بینیم و به همین دلیل هم اکثر ما از حشرات خوشمان نمی‌آید. خیلی از مردم از حشرات می‌ترسند و معمولاً به آن‌ها «خزنده‌های وحشتناک» یا «حشرات موذی» می‌گویند. موجوداتی ناخوشایند، سریع و کثیف هستند که در محیط‌های آلوده زندگی می‌کنند و باعث گسترش بیماری می‌شوند.  بنابراین افراد کمی از اهمیت حشرات برای زندگی ما خبر دارند و حتی افراد کمتری هم می‌دانند حشرات تا چه حد زیبا، باهوش، جذاب، اسرارآمیز و شگفت‌انگیز هستند. 

Photo by Dmitry Bukhantsov on Unsplash

خطر انقراض حشرات: اهمیت حشرات برای زندگی انسان و حیوان‌ها

خیلی وقت است که حشرات وجود دارند. اجداد حشرات نیم میلیارد سال پیش در بستر اولیه اقیانوس‌ها تکامل پیدا کردند. آن‌ها بخش اعظم گونه‌های شناخته شده در سیاره ما را تشکیل می‌دهند (فقط نسبت تعداد مورچه‌ها به انسان یک میلیون به یک است) بنابراین اگر تعداد زیادی از حشرات موجود در سیاره از بین بروند تنوع زیستی هم به صورت کلی و به شکل قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این با توجه به فراوانی و تنوع حشرات قطعاً آن‌ها در تمام زنجیره‌ها و شبکه‌های غذایی خشکی و آب شیرین وجود دارند. 

برای مثال کرم‌های ابریشم، شته‌ها، لاروهای بال مودار و ملخ‌ها گیاه‌خوار هستند و مواد گیاهی را به پروتئین‌های خوشمزه حشره‌ای تبدیل می‌کنند که برای حیوانات بزرگ‌تر به راحتی قابل هضم هستند. سایر حشرات مانند زنبورها، سوسک‌های زمینی و آخوندک‌ها به عنوان شکارچیان گیاه‌خواران در سطح بعدی زنجیره غذایی جای می‌گیرند. همه این حشرات طعمه بسیاری از پرندگان، خفاش‌ها، عنکبوت‌ها، خزندگان، دوزیستان، پستانداران کوچک و ماهی‌ها می‌شوند، این موجودات با افزایش خطر انقراض حشرات، غذای کم یا در کل هیچ غذایی نخواهند داشت. همچنین شکارچیان برتر مانند گنجشک، حواصیل و مرغ دریایی که از موجودات حشره‌خوار مانند قورباغه‌ها، حشره‌خوار یا ماهی‌های قزل‌آلا تغذیه می‌کنند بدون وجود حشرات گرسنه می‌مانند. 

خطرات حذف حشرات از زنجیره غذایی

. بسیاری از اروپایی‌ها و مردم آمریکای شمالی از خوردن حشرات استقبال نمی‌کنند، هرچند این عجیب است چون ما با خوشحالی میگو می‌خوریم (میگوها و حشرات به دلیل داشتن بدن قطعه قطعه با یک اسکلت خارجی شباهت زیادی دارند). بدون شک اجداد ما از حشرات تغذیه می‌کردند و در سطح جهان هم خوردن حشرات یک امر عادی به شمار می‌رود. تقریباً 80 درصد از جمعیت جهان به صورت مداوم از حشرات تغذیه می‌کنند، این روش در جنوب آمریکا، آفریقا، آسیا و در میان مردم بومی اقیانوسیه بسیار رایج است. 

بحث مهمی که در این مورد وجود دارد این است که انسان‌ها باید به جای خوک، گاو یا مرغ، حشرات بیشتری پرورش دهند. پرورش حشرات به انرژی، فضا و آب کمتری نیاز دارد. حشرات منابع سالم‌تری از پروتئین هستند، آمینواسیدهای بیشتر و چربی اشباع کمتری نسبت به گوشت گاو دارند و احتمال مریض شدن ما با خوردن حشرات خیلی کم است (آنفولانزای مرغی و کووید 19 را در نظر بگیرید). بنابراین اگر می‌خواهیم غذای 10 یا 12 میلیارد نفری که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 در سیاره ما زندگی کنند را تأمین کنیم باید پرورش حشرات که منابع سالم‌تر پروتئین و گزینه‌ای پایدارتر نسبت به دام‌های معمولی هستند را جدی بگیریم. 

شاید جوامع غربی حشره نخورند اما این در حالی است که ما یک مرحله از زنجیره غذایی را حذف می‌کنیم. ماهی‌های آب شیرین مانند گل ماهی یا قزل‌آلا به شدت از حشرات تغذیه می‌کنند، درست مانند پرندگان شکاری مانند کبک، قرقاول و بوقلمون.

خطر انقراض حشرات: اهمیت حشرات برای گرده افشانی

علاوه بر نقش حشرات در تأمین غذا آن‌ها خدمات ضروری دیگری هم در اکوسیستم‌ها ارائه می‌دهند. پس خطر انقراض حشرات می‌تواند فاجعه بارتر از چیزی باشد که فکرش را می‌کنید. برای مثال 87 درصد از همه گونه‌های گیاهی به گرده افشانی حیوانات نیاز دارند و این کار توسط حشرات انجام می‌شود. گلبرگ‌های رنگارنگ، عطر و شهد گل‌ها برای جذب گرده افشان‌ها تکامل یافته است. بدون گرده افشانی بسیاری از گل‌های وحشی بذر افشانی نمی‌کنند و درنهایت بسیاری از آن‌ها ناپدید خواهند شد. دیگر هیچ گل ذرت یا خشخاش، گل انگشتانه یا گیاه فراموشم مکنی رشد نمی‌کند.

 اما از بین رفتن گرده ‌افشان‌ها تاثیرات زیست محیطی بسیار مخرب‌تری نسبت به از بین رفتن گل‌های وحشی خواهد داشت. تقریباً سه چهارم محصولاتی که ما می‌کاریم هم به گرده افشانی حشرات نیاز دارند و اگر اکثر گونه‌های گیاهی نتوانند بذرافشانی کنند و خشک شوند پس تمام جوامع روی زمین به شدت تغییر پیدا می‌کند و زمین‌ها فرسوده خواهند شد. زیرا این گیاهان پایه‌های همه زنجیره‌های غذایی هستند. 

اهمیت حشرات اغلب در نقشی که آن‌ها در اکوسیستم ایفا می‌کنند خلاصه می‌شود که به نوعی ارزش مادی دارد. فقط ارزش گرده افشانی در طول سال حدود 235 تا 577 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود (با توجه به تفاوت زیاد بین این دو عدد مشخص است این محاسبات خیلی دقیق نیستند).

اگر حشرات نباشند؟

 اگر جنبه‌های مالی را در نظر نگیریم با وجود خطر انقراض حشرات و بدون گرده افشان‌ها نمی‌توانیم راهی برای تأمین غذای جمعیت رو به رشد جهانی پیدا کنیم. می‌توانیم کالری کافی برای زنده ماندن همه را تولید کنیم زیرا محصولاتی که از طریق باد گرده افشانی می‌کنند مانند گندم، جو، برنج و ذرت بخش عمده‌ای از غذای ما را تشکیل می‌دهند. اما زندگی کردن فقط با خوردن نان، برنج و فرنی باعث می‌شود به خاطر کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی خیلی زود از نظر جسمی فرسوده شویم. 

اگر تمام افراد روی سیاره زمین رژیم غذایی سالمی داشتند تولیدات میوه و تره‌بار حال حاضر نمی‌توانست نیاز آن‌ها را تامین کند. بدون وجود گرده افشان‌ها تولید میوه و سبزی‌ها به اندازه‌ای که همه ما لازم است مصرف کنیم «یعنی پنج بار در روز» غیر ممکن خواهد شد. 

خطر انقراض حشرات: حشرات تجزیه کننده

همچنین حشرات در تجزیه مواد آلی مانند برگه های افتاده از درختان، چوب و مدفوع حیوانات هم نقش دارند. از این طریق مواد مغذی بازیافت می‌شوند و برای رشد گیاهان دوباره در دسترس قرار می‌گیرند. به بیشتر تجزیه‌کننده‌ها هرگز توجه نمی‌شود. برای مثال خاک باغ شما (به ویژه اگر از توده کمپوست استفاده می‌کنید) اغلب دارای تعداد بی‌شماری دم فنری یا Collembola است. 

این خویشاوندان اولیه حشرات، اغلب طولی کمتر از 1 میلی‌متر دارند و به خاطر ترفند هوشمندانه‌ای که برای فرار از شکارچیان به کار می‌برند و حدود 100 میلی‌متر خودشان را در هوا پرتاب می‌کنند به آن‌ها دم فنری گفته می‌شود. این ارتش جهنده‌های کوچک کار مهمی انجام می‌دهند. آن‌ها قطعات کوچک مواد آلی را گاز می‌گیرند و این مواد را به قطعات کوچک‌تری تبدیل می‌کنند. در نتیجه به باکتری‌های تجزیه‌کننده، این قطعات را تجزیه کرده و مواد مغذی آن‌ها را برای مصرف گیاهان آزاد می‌کنند. به همین دلیل هم خطر انقراض حشرات تا این حد تهدیدآمیز به نظر می‌رسد.

حشرات دیگری هم وجود دارند که دست‌اندرکاران دنیای طبیعی محسوب می‌شوند و برای تجزیه اجساد مردگان مفید هستند. مگس‌هایی مانند بطری فیروزه‌ای‌ها و شیشه سبزها با سرعتی عجیب و چند دقیقه بعد از مرگ در اجساد جای می‌گیرند. این مگس‌ها توده‌های عظیمی از تخم‌های خود را که تنها بعد از چند ساعت به کرم تبدیل می‌شوند در جسد می‌گذارند و این کرم‌ها هم قبل از رسیدن سایر حشرات برای از بین بردن لاشه با هم مسابقه می‌دهند. خویشاوندان آن‌ها یعنی مگس‌های گوشتی در این مسابقه دست بالا را دارند، زیرا آن‌ها به صورت مستقیم کرم به دنیا می‌آورند و مرحله تخم‌گذاری را به صورت کامل رد می‌کنند. سوسک‌های دفن کننده و مردار خوار در مرحله بعد از راه می‌رسند و هم جسد و هم کرم‌های در حال رشد را می‌بلعند. 

سوسک‌های دفن کننده اجساد، حیوانات کوچک را زیر زمین می‌کشند، روی آن‌ها تخم می‌گذارند و سپس برای مراقبت از تخم‌های خود کنار جسد می‌مانند. این توالی اتفاقات ذکر شده به قدری قابل پیش‌بینی است که حشره شناس‌های پزشکی قانونی برای تخمین زمان تقریبی مرگ اجساد انسان‌ها در شرایط مشکوک از آن استفاده می‌کنند. 

اهمیت حشرات در هوادهی خاک

یکی دیگر از موارد مهمی که خطر انقراض حشرات بر روی آن اثر می‌گذارد حشرات نقب‌زن و خاک‌نشین هستند که به فرآیند هوادهی خاک کمک می‌کنند. مورچه‌ها دانه‌ها را پخش می‌کنند. یعنی آن‌ها را به عنوان غذا تا خانه‌های خود حمل می‌کنند ولی اغلب در میان راه تعدادی از دانه‌ها را از دست می‌دهند، این دانه‌ها می‌توانند جوانه بزنند. پروانه‌های ابریشم و زنبورهای عسل برای ما ابریشم و عسل فراهم می‌کنند. در کل خدمات اکوسیستمی که توسط حشرات ارائه می‌شود ارزشی حدود حداقل 57 میلیارد دلار آمریکا در سال دارد. هرچند این محاسبات کاملاً بی‌معنی هستند زیرا همانطور که ادوارد ویلسون (EO Wilson) یک بار گفت:«بدون حشرات محیط زیست به آشوب می‌افتد.» و میلیاردها نفر از گرسنگی جان خود را از دست خواهند داد. 

اهمیت پژوهش در مورد حشرات

علیرغم هشدارهای وحشتناکی مانند این، درباره خطر انقراض حشرات هنوز هم کمتر از مهره‌داران مورد بررسی قرار می‌گیرند. در واقع ما در مورد تعداد زیادی از 1 میلیون حشره‌ای که تا کنون نام‌گذاری شده‌اند چیزی نمی‌دانیم: ساختار زیستی، پراکندگی و فراوانی آن‌ها کاملاً ناشناخته باقی مانده است. اغلب تنها چیزی که داریم یک «نمونه از یک گونه» همراه با تاریخ و مکان گرفتن حشره است که در موزه‌ها آویزان می‌شوند. بر اساس برآوردهای انجام شده حداقل 4 میلیون گونه دیگر وجود دارد که هنوز آن‌ها را کشف نکرده‌ایم. چه کنایه ظالمانه‌ای است، درحالی‌که چند دهه از فهرست بندی تنوع حیرت‌انگیز حشرات در سیاره خود فاصله داریم این موجودات به سرعت محو می‌شوند. 

نتاج پژوهش‌های انجام شده بر جمعیت حشرات

آمارها کاملاً واضح هستند. در سال 2015 انجمن Krefeld با من تماس گرفت. این انجمن یک گروه حشره شناس هستند که از دهه 1980 حشرات پرنده را در محیط‌های طبیعی حفاظت شده در سراسر آلمان به دام می‌انداختند. نتایج کار آن‌ها در 17 هزار روز کار برای به دام انداختن حشرات در میان 63 مکان حفاظت شده و در طی 27 سال، در کل شامل 53 کیلوگرم حشره گردآوری شده بود. آن‌ها اطلاعات خود را برای من فرستادند و می‌خواستند برای آماده سازی این اطلاعات جهت انتشار در یک مجله علمی به آن‌ها کمک کنم.

Photo by Sreenivas on Unsplash

در طی 27 سال یعنی از سال 1989 تا 2016 کل توده (یا وزن) حشراتی که آن‌ها گرفته بودند 75 درصد کاهش یافته بود. در اواسط تابستان که اغلب شاهد اوج فعالیت حشرات هستیم این کاهش حتی بیشتر هم بود و به 82 درصد می‌رسید. در ابتدا من فکر می‌کردم حتماً اشتباهی رخ داده است زیرا این داده‌ها چشمگیرتر از آن بودند که بتوان آن‌ها را معتبر در نظر گرفت. ما می‌دانستیم که خطر انقراض حشرات وجود دارد و در کل حیات وحش در معرض نوعی زوال است. اما از بین رفتن سه چهارم کل حشرات با این سرعت چیزی بود که هرگز تصور نمی‌کردیم با چنین سرعت و مقیاسی رخ دهد.  

در اکتبر 2019 گروه دیگری از دانشمندان آلمانی یافته‌های خود را در مورد جمعیت حشرات در جنگل‌ها و مراتع آلمان که طی 10 سال از سال 2008 تا 2017 جمع آوری شده بودند منتشر کردند. نتایج این پژوهش به شدت نگران‌کننده بودند. علفزارها در بدترین شرایط قرار داشتند و به صورت میانگین دو سوم از توده بندپایان خود (حشرات، عنکبوت‌ها، خرخاکی و…) را از دست داده بودند. در مناطق جنگلی زیست‌توده 40 درصد کاهش یافته بود. 

خطر انقراض حشرات: کاهش تعداد حشرات در سراسر جهان

در مورد سایر محیط‌های طبیعی چطور؟ آیا اتفاق خاصی در آلمان رخ داده بود که باعث ایجاد خطر انقراض حشرات شده است؟ این خیلی بعید است. شاید بهترین نمونه برای مطالعه جمعیت حشرات در جهان پروانه‌های انگلستان باشند. این پروانه‌ها توسط داوطلبان و در «طرح نظارت بر پروانه‌ها» که بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین طرح در نوع خود در جهان است مورد بررسی قرار گرفتند. روندهای ثبت شده در این طرح نگران‌کننده بودند. 

فراوانی پروانه‌های «حومه‌های شهر گسترده‌تر» (گونه‌های رایج در زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها و… مانند قهوه‌ای مرغزار و پروانه‌های طاووسی) از سال 1976 تا 2017 به میزان 46 درصد کاهش پیدا کرد. در همین حین متخصصان زیستگاه متوجه شدند گونه‌های شلوغ‌تر که بسیار نادر هستند مانند فرچه پایان و ثکلینائه علی‌رغم تلاش‌هایی که برای حفاظت از آن‌ها انجام می‌شد 77 درصد کاهش پیدا کردند. 

در سراسر جهان هم گرچه بخش عمده‌ای از گونه‌های حشرات مانند مگس‌ها، سوسک‌ها، ملخ‌ها، زنبورها، یک‌روزه‌ها، بلند پرش‌ها و… به صورت مداوم کنترل نمی‌شوند. اما اغلب اطلاعات خوبی در مورد جمعیت پرندگانی که برای تهیه غذا به حشرات وابسته هستند داریم و این داده‌ها معمولاً کاهش در تعداد پرندگان را نشان می‌دهد. برای مثال جمعیت پرندگان حشره‌خوار که طعمه خود را در هوا شکار می‌کنند (یعنی حشرات پرنده‌ای که زیست‌توده آن‌ها در آلمان بسیار کاهش یافته است) بیش از هر گروه دیگری در شمال آمریکا کاهش یافته است، از سال 1966 تا 2013 تعداد آن‌ها حدود 40 درصد کاهش پیدا کرده است. در 20 سال گذشته تعداد چلچله‌های شنی، شبگردهای معمولی (nightjars)، پرستوی دودکش و چلچله‌ها بیش از 70 درصد کم شده است. 

کاهش حشره‌خواران به دنبال کاهش حشرات

در طی افزایش خطر انقراض حشرات در انگلستان از سال 1967 تا 2016 جمعیت مگس گیران خال‌دار 93 درصد کاهش پیدا کرده است. سایر حشره‌خوارهایی که زمانی فراوان بودند نیز به همین شکل در عذاب بوده‌اند، از جمله کبک خاکستری (کاهش 92 درصدی)، بلبل (کاهش 93 درصدی) و فاخته (کاهش 77 درصدی). سنگ چشم پشت سرخ که یک گونه شکارچی حشرات بزرگ است در دهه 1990 در انگلستان منقرض شد.

تمام شواهد ارائه شده در مورد جمعیت حشرات و شکارچیان آن‌ها در کشورهای بسیار صنعتی و توسعه‌یافته است. اطلاعات در مورد جمعیت حشرات در مناطق گرمسیری که بیشتر حشرات در آن‌ها زندگی می‌کنند کمیاب هستند. ما فقط می‌توانیم حدس بزنیم جنگل‌زدایی جنگل‌های آمازون، کنگو یا جنوب شرق آسیا چه تاثیری بر روی زندگی حشرات آن مناطق گذاشته است. هرگز نمی‌توانیم بفهمیم چند گونه حشره قبل از اینکه بتوانیم آن‌ها را کشف کنیم منقرض شده‌اند. 

photo by Sensei Minimal on Unsplash

مقابله با خطر انقراض حشرات

توقف و معکوس کردن روند کاهشی حشرات یا در واقع مقابله با سایر تهدیدهای مهم زیست محیطی که با آن‌ها روبرو هستیم مانند خطر انقراض حشرات،  نیازمند اقداماتی در سطوح مختلف است. از عموم مردم گرفته تا کشاورزان، خرده فروش‌های مواد غذایی و سایر کسب و کارها، مقامات محلی و سیاست گذاران دولت در این قضیه درگیر هستند. در بریتانیا در طی انتخابات اخیر و موضوع برگزیت بحث‌های ارزشمندی و محدودی در مورد محیط زیست به وجود آمد، حتی با وجود شواهد قانع‌کننده‌ای که نشان می‌دهند بسیاری از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی بشریت در قرن 21 مربوط به سوءاستفاده بیش از حد و ناپایدار از منابع محدود کره زمین هستند. 

شهرهای سرسبزی را تصور کنید که در گوشه گوشه آن‌ها درخت‌ها، باغ‌های سبزیجات، حوضچه‌ها و گل‌های وحشی به چشم می‌خورد. 

برای نجات آن‌ها باید کاری انجام دهیم، آن هم همین حالا. چندین راه برای این کار وجود دارد، برخی از آن‌ها ساده هستند و انجام برخی دیگر دشوارتر است. برای شروع باید جامعه‌ای ایجاد کنیم که برای جهان طبیعی ارزش قائل باشد، هم به خاطر اهمیتی که برای ما دارد و هم به خاطر خود این جهان. واضح است که باید اول با کودکانمان شروع کنیم و از همان سنین پایین برای آگاهی پیدا کردن در مورد محیط زیست آن‌ها را تشویق نماییم. باید منطقه شهری خود را سرسبز کنیم.

 شهرهای سرسبزی را تصور کنید که در گوشه گوشه آن‌ها درخت‌ها، باغ‌های سبزیجات، حوضچه‌ها و گل‌های وحشی به چشم می‌خورد (در باغ‌های ما، پارک‌های شهر، جالیزها، آرامگاه‌ها، حاشیه جاده‌ها، کناره‌های راه‌آهن و چهار راه‌ها) و همه گیاهان عاری از آفت کش‌ها هستند. 

خطر انقراض حشرات: راه‌های کاهش ریسک از بین رفتن حشرات

با وجود خطراتی مانند خطر انقراض حشرات باید سیستم غذایی خود را تغییر دهیم. رشد و انتقال غذا باعث می‌شود همه ما چیزی برای خوردن داشته باشیم و این یکی از فعالیت‌های پایه انسانی است. نحوه انجام این کار اثرات عمیقی بر رفاه حال خود ما و محیط زیست دارد و بنابراین ارزش سرمایه‌گذاری مناسب را دارد. در حال حاضر نیاز مبرمی به بازنگری سیستم فعلی داریم که از جنبه‌های مختلفی در حال شکست است. می‌توانیم بخش کشاورزی فعال‌تری داشته باشیم، افراد بیشتری را استخدام کنیم و برای تولید پایدار غذای سالم از خاک مراقبت کنیم و بر روی حمایت از تنوع زیستی تمرکز نماییم. 

سازمان‌های دولتی مسئول محافظت از حیات وحش مانند Natural England باید از نظر مالی به خوبی تأمین شوند، با این حال در سال‌های اخیر بودجه آن‌ها به شدت کاهش پیدا کرده است. دولت باید از طرح‌های نظارتی و پژوهش‌هایی که برای پیدا کردن دلیل کاهش حشرات انجام می‌شوند از نظر مالی حمایت کند. انگلستان هم باید در زمینه نوآوری‌های بین‌المللی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و از بین رفتن تنوع زیستی نقش اصلی را ایفا کند و با به کار بردن بهترین شیوه‌ها به الگویی برای دیگران تبدیل شود. 

با توجه به خطر انقراض حشرات باید حمایت قانونی از حشرات و زیستگاه‌های کمیاب را تقویت کنیم. در حال حاضر در انگلستان اکثر حشرات تحت حمایت قانونی قرار نگرفته‌اند. برای مثال آخرین جمعیت کمیاب‌ترین حشره انگلستان یعنی pine hoverfly توسط عملیات جنگلداری و بدون هیچ‌گونه مجوز قانونی نگهداری می‌شوند. حشرات کمیاب باید به اندازه پرندگان یا پستانداران کمیاب حمایت شوند. فقط به این دلیل که کوچک هستند نمی‌توانیم آن‌ها را بی‌اهمیت بدانیم.

خطر انقراض حشرات: جمع‌بندی

سیاره ما تا کنون به شکل شگفت‌آوری با طوفان تغییرات ایجاد شده توسط ما کنار آمده است اما احمقانه است اگر فکر کنیم این روند ادامه خواهد داشت. تقریباً بخش کوچکی از گونه‌ها تا الان منقرض شده‌اند اما فراوانی بیشتر گونه‌های وحشی در حال حاضر تنها بخش کوچکی از تعداد آن‌ها در گذشته است. این گونه‌ها در زیستگاه‌های تخریب شده و تکه تکه شده زندگی می‌کنند و در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات همیشگی هستند که توسط انسان‌ها ایجاد می‌شوند. 

ما اطلاعات کافی در مورد هیچ محلی نداریم و نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم اکوسیستم‌های فرسوده ما تا کی دوام می‌آورند یا چقدر به نقاط عطفی که بعد از آن سقوط اکوسیستم‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد شد نزدیک هستیم. با توجه مقایسه «پرچ در هواپیما» پاول ارلیش ممکن است نزدیک لحظه‌ای باشیم که بال هواپیما سقوط می‌کند. 

دیو گولسون – Dave Goulson

پرسش و پاسخ با دیو گولسون: «زنبورها زندگی اجتماعی خیلی پیچیده‌ای دارند»

دیو گولسون در منزل خود در ساسکس گفت: «ما هیچوقت متوجه نمی‌شویم چند گونه قبل از اینکه کشف شوند منقرض خواهند شد.» استاد زیست شناسی که نگران خطر انقراض حشرات است.

چه چیزی باعث شد به حشرات علاقه‌مند شوید؟

قطعاً پاسخ به این سؤال سخت است. والدینم علاقه زیادی به تاریخ طبیعی نداشتند با این حال با خوشحالی من را تشویق کردند و برایم کتاب‌های راهنما خریدند. من در حومه شهر زندگی می‌کردم پس می‌توانستم به راحتی حشرات را پیدا کنم. حالا اعتراف کردن این موضوع خجالت‌آور است اما من پروانه‌ها را جمع می‌کردم و این موجودات بیچاره را با فرو کردن سنجاق درون بدنشان می‌کشتم. چنین کاری وحشتناک است و کاملاً حق دارید آن را غیرقابل‌قبول بدانید. بعداً متوجه شدم دوست ندارم پروانه‌ها را بکشم و در عوض آن‌ها را پرورش دادم تعداد زیادی پروانه آزاد کردم. واقعاً هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم قرار است کاری در زمینه زیست شناسی انجام دهم. این تمام چیزی بود که همیشه به آن علاقه داشتم. 

شما بیشتر به خاطر کارتان با زنبورها معروف هستید

در طول این سال‌ها با انواع مختلفی از حشرات سر و کار داشتم اما بعد روی زنبورها تمرکز کردم، تا حدی به خاطر اینکه زنبورها باهوش هستند. زنبورها تمام کارهای جالبی را انجام می‌دهند که حشرات دیگر تمایلی به انجام دادن آن‌ها ندارند: آن‌ها می‌توانند مسافت‌های طولانی را طی کنند، می‌توانند به خاطر بسپرند و یاد بگیرند، آن‌ها زندگی اجتماعی خیلی پیچیده‌ای دارند.

چه چیزی باعث شد این کتاب را بنویسید؟

هر چه بیشتر در مورد زنبورها مطالعه می‌کردم بیشتر مشخص می‌شد که با توجه به خطر انقراض حشرات تعداد آن‌ها در حال کاهش است. بنابراین پژوهش‌های من بر روی دلیل این اتفاق و کاری که می‌توانیم برای متوقف کردن آن انجام دهیم متمرکز شد. ولی اگر مقالاتی در مجله‌های علمی خشک منتشر کنید به جز تعداد انگشت‌شماری از اعضای دانشگاه‌ها هیچ‌کس دیگری آن‌ها را نمی‌خواند. این کمی بیهوده به نظر می‌رسید. بنابراین گمان می‌کنم در حال حاضر این کتاب اوج تلاش‌های من برای نفوذ به بخش وسیع‌تری از جامعه است. 

فکر می‌کنم به راحتی می‌توان مردم را به زنبورها علاقه‌مند کرد ولی برای مورد توجه  قرار دادن حشرات دیگر که جذابیت کمتری دارند اما مفید هستند، چه باید کرد؟

این نیاز به مهارت دارد. حشرات خیلی کمی هستند که مردم به آن‌ها علاقه نشان می‌دهند (زنبورها، پروانه‌ها، برخی از شاپرک‌ها، سنجاقک‌ها و ملخ‌ها) اما در مورد بقیه حشرات به تلاش زیادی نیاز دارید. هیچ‌کس جنبش حفاظت از گوش خیزک‌ها را شروع نمی‌کند. بنابراین باید برای مردم توضیح دهید که این حشرات کارهای مهمی انجام می‌دهند و خیلی شگفت‌انگیز هستند. اگر مردم زمان بیشتری را روی دست‌ها و زانوهای خود خم شوند و فقط به این موجودات نگاه کنند متوجه می‌شوند که حشرات آن‌قدرها هم نفرت‌انگیز نیستند. همچنین ما نباید همیشه از این نظر که حشرات چه کارهایی برای ما انجام می‌دهند به آن‌ها نگاه کنیم. حشرات هم به اندازه ما حق دارند اینجا باشند. 

شما بر این نکته تأکید می‌کنید که لازم است تغییرات بزرگی در مقیاس بین‌المللی صورت بگیرد اما کارهایی هم وجود دارد که افراد بتوانند به صورت محلی برای کمک کردن به حشرات انجام دهند؟ 

البته. این خیلی با مشکلات بزرگ زیست محیطی که مردم در آن زمینه کاملاً درمانده هستند فرق دارد. در مورد تغییرات آب و هوا اگر به جای رانندگی کردن پیاده‌روی کنید هیچ تغییر مثبتی در وضعیت سیاره مشاهده نخواهید کرد. اما در مورد خطر انقراض حشرات کافی است چند گل در باغچه خود بکارید و ببینید پروانه‌ها چطور بالا می‌آیند. ممکن است کار کوچکی باشد اما شما کار مثبتی انجام می‌دهید و این اثربخش است. اگر می‌خواهیم کره زمین را نجات دهیم باید از آنچه درست نزدیک ما قرار دارد شروع کنیم. 

مصاحبه‌گر: کیلیان فاکس