آیا امیکرون ما را در برابر ویروس‌های جدیدتر مصون نگه می‌دارد؟

این سویه‌ی ویروس کرونا به طور گسترده در حال افزایش است اما لزوما از ما در برابر ویروس‌های جدید محافظت نمی‌کند.

حتی قبل از اینکه امیکرون کاملا دنیا را آلوده کند، بدن‌های ما واکسن کووید 19 را دریافت کرده و یا به این بیماری مبتلا شده بود. بنابراین بدن ما ساختار عجیب ویروس کویید 10 (SARS-CoV-2) را شناسایی کرده بود.

ویرجینیا پیتزر (Virginia Pitzer) اپیدمیولوژیست در دانشکده بهداشت عمومی ییل (Yale) است، او یکی از دانشمندانی است که تخمین زده که با کاهش موج امیکرون، حدود 90 تا 95 درصد از جمعیت ایالات متحده با ساختار پروتئینی ویروس مواجه شده و آن را تجربه می کنند.

بنابراین ما فکر می‌کنیم افراد کم‌تری به امیکرون مبتلا می‌شوند و این موضوع باید کشور را به سلامت و تعادل بیش‌تر جامعه نزدیک کند. یعنی در این مرحله بیماری کویید 19 هنوز وجود دارد، اما در زندگی ما کم‌تر اختلال ایجاد می‌کند. در خوشبینانه ترین حالت، این همه گیری می‌تواند سطح جمعیت را به تعادل برساند، موج امیکرون می‌تواند آنقدر گسترده شود که بر اساس پیش بینی‌ها آخرین موج بیماری کووید باشد.

اما به دلایلی این پیش بینی خوشبینانه محقق نخواهد شد. شین کروتی (Shane Crotty)، از موسسه ایمونولوژی لاجولا (La Jolla)، در این مورد گفت: ” موج امیکرون آخرین حمله نخواهد بود.” من در مورد خیلی چیزها نمی‌توانم قطعی صحبت کنم اما در مورد ادامه‌ی این موج کاملا مطمئن هستم.” به عنوان مثال، ظهور یک نوع ویروس جدید که آنتی‌بادی روی آن اثر ندارد هنوز هم می‌تواند ما را کلافه کند.

تقریباً همه کسانی که قبلا به این ویروس مبتلا شدند، چندان مصون نیستند. تا چند ماه دیگر، سیستم ایمنی انسان ها بیش‌تر از قبل، جهش بیماری کویید 19 را تجربه می‌کند. اگر 90 تا 95 درصد افراد یک بار در معرض این ویروس قرار گرفتند، این به این معنی نیست که تمام آن‌ها دیگر به این ویروس مبتلا نخواهند شد. ابتلای بیش‌تر به معنی مصونیت بیش‌تر نیست. زمانی که کشور از این موج خارج شود، بدن هر کدام از ما از لحاظ ایمونولوژیکی کاملاً متفاوت خواهد بود. یعنی برخی از ما قوی تر یا ضعیف تر و برخی شاداب تر یا خسته‌تر می‌شویم. بر اساس جمعیت شناسی و جغرافیا ساختار دفاعی بدن در مقابل ویروس پیچیده‌تر می‌شود: برخی از جوامع، آنتی بادی و پادتن کرونا را به مراتب بیش‌تر از سایر کشورها به مردم خود تزریق می‌کنند. اما جامعه نسبتاً آسیب پذیر باقی خواهد ماند. انعطاف پذیری ویروس و رویکرد مبارزه با این ویروس در ایالات متحده به این معنی است که بیماری کرونا به طور نابرابر گسترش می‌یابد. اکنون مجموع آن تصمیمات روی مصونیت ما تاثیر های مختلفی می‌گذارد. جامعه تصمیم می‌گیرد که کشمکش بعدی ما با ویروس چگونه پیش می‌رود و چه کسی ممکن است بیش‌تر لطمه ببیند.

مصونیت جمعی، کلید پایان دادن به یک بیماری همه گیر است. اما رسیدن به این هدف به تمام افراد بستگی دارد. ما می‌دانیم که ایمنی در برابر ویروس کرونا کامل و صد درصدی نیست. یعنی هنوز هیچ کس نمی‌تواند به طور دقیق بگوید که شخص A که سه بار واکسن زده و اخیراً مبتلا به این ویروس شده، چقدر بیشتر از شخص B که دو بار مبتلا شده و یک بار واکسینه شده مصونیت دارد. و حتی نمی‌توانیم ادعا کنیم که شخص C که فقط یک بار مبتلا به کرونا شده ولی واکسن نزده ایمنی بیش‌تری نسبت به این دو دارد.  ما برخی از روندهای گسترده‌ای را کشف کردیم که می‌توانند مستعد بودن نسبت به بیماری را کم یا زیاد کنند. جان وِری (John Wherry) که یک ایمونولوژیست در دانشگاه پنسیلوانیا است، به من گفت که ابهاماتی در این زمینه وجود دارد اما احتمالا وضعیت ایمنی یک فرد به «دفعات ابتلا به ویروس و زمان آخرین ابتلا بستگی دارد». ابتلا به این بیماری و واکسیناسیون از بدن شما محافظت می‌کنند. اما با گذشت زمان تاثیر آن‌ها کاهش می‌باید.

بخشی از این صحبت‌ها را می‌توان خیلی ساده توضیح داد. هر زمان که بدن شما از طریق واکسن یا ابتلا به ویروس کرونا آلوده می‌شود، کیفیت و میزان مقاومت دفاعی بدن افزایش می‌یابد. یعنی هر چقدر دفعات و شدت مواجهه‌ی بدن با ویروس بیش‌تر باشد، منابع بیش‌تری برای مبارزه با آن ویروس در بدن وجود خواهد داشت.

به‌ عنوان مثال، تزریق دو دوز واکسن به اندازه‌ی کافی از بدن شما در برابر ویروس‌هایی که خفیف‌تر از امیکرون هستند، محافظت نمی‌کند. اما به نظر می‌رسد سه واکسن برای بیش‌تر افراد مصونیت ایجاد می‌کند و باعث می‌شود تا سیستم ایمنی بدن زودتر ویروس را تشخیص دهد. به عنوان مثال اگر دوز دوم و سوم را نزدیک بهم بزنید، اثر دوز سوم کم‌‌تر می‌شود. برای این که مصونیت کافی در بدن خود ایجاد کنید، باید حداقل ۳ ماه بعد از تزریق دوز دوم، واکسن بعدی را دریافت کنید. بنابراین بدن زمان کافی دارد تا واکنش خود را نسبت به بیماری تقویت کند و سلول‌های ایمنی، روش مبارزه با ویروس را فرا بگیرند.

تاثیراتی که واکسن می‌تواند روی بدن بگذارد، خیلی مهم است. برخی از ایمونولوژیست‌ها با هم گفتگو کردند و تصمیم گرفتند تا یک ویروس قوی‌تر را به واکسن اضافه کنند. زمانی که افراد به امیکرون مبتلا می‌شوند، تعداد زیادی از پروتئین‌های ویروسی سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند و پس از بیماری مصونیت بدن را افزایش می‌دهند‌. عملکرد واکسن در این زمینه ضعیف‌تر است. البته زمانی که ویروس به بدن حمله می‌کند، بدن واکنش‌های شدیدی نشان می‌دهد. تایا وانگ (Taia Wang) که یک ایمونولوژیست در دانشگاه استنفورد است، گفت: «واقعاً ارزش ریسک کردن را ندارد. با این حال، به نظر می‌رسد کسانی که قبلاً هر دو پروتئین ویروسی را در بدن خود داشتند از مزایای نسبی هر کدام نیز برخوردار هستند. این دو محرک با هم همکاری می‌کنند و عملکرد ایمنی بهتری را اجرا می‌کنند. همچنین پس از واکسیناسیون، ویروس امیکرون می‌تواند سلول‌های ایمنی را بیدار کند که به پروتئین‌های ویروسی واکسن واکنش نشان ندادند و سیستم ایمنی را برای مبارزه‌‌‌های آینده افزایش دهد.

با این حال، به نظر می‌رسد که هیچ کدام از ایمنی ناشی از ویروس یا ایمنی ناشی از واکسن طولانی مدت نیستند. واکنش بدن در برابر بیماری‌های شدید کمی بیش‌تر است و برخی از کارشناسان امیدوارند که دوزهای اضافی یا ابتلا به بیماری ممکن است بدن ما را در برابر ویروس‌های ضعیف‌تر محافظت کند. در حال حاضر افرادی که تنها یک واکسن کرونا را دریافت کردند یا از آخرین تزریق واکسن‌ آن‌ها زمان زیادی گذشته است احتمال ابتلای آن‌ها به این بیماری بیش‌تر است. هرچه قدر زمان بیش‌تری از آخرین تزریق گذشته باشد، شدت بیماری در بدن بیش‌تر خواهد بود. افراد مسن‌تر یا کسانی که دچار نقص ایمنی هستند ممکن است زودتر از سایر افراد به بیماری کرونا مبتلا شوند.

اما هنوز مشخص نشده است که چرا افراد به ویروس‌ها یا سویه‌های مشابه آن واکنش متفاوتی نشان می‌دهند. یکی از متخصصان جمعیت شناسی بیان می‌کند: برخی افراد نسبت به این ویروس واکنش شدیدتری نشان می‌دهند و بدن برخی افراد نیز اصلا واکنشی نشان نمی‌دهد. جاشوا سالومون (Joshua Salomon) استاد دانشگاه استنفورد با دانشکده پیتزر (Pitzer) کالیفرنیا همکاری کرد تا اثر ایمنی شناسی امیکرون را بررسی کنند. آن‌ها متوجه شدند که واکسن‌ها یا ابتلای فرد به کرونا معیار مشخصی برای مصونیت فرد نیست. علاوه بر این هیچ کسی نمی‌تواند بگوید که چون به تازگی کرونا گرفته است، مصونیت کامل دارد. سالومون، دانشکده پیتزر و همکاران آن‌ها تخمین زدند که با اینکه تعداد زیادی از آمریکایی‌ها تا آخر اکتبر به این ویروس مبتلا شده بودند، کمتر از نیمی از آن‌ها مصونیت کامل را بدست آورده بودند ولی خوشبختانه بدن بیش‌تر آن‌ها در برابر بیماری‌های شدید مقاوم‌تر شده بود. حتی اگر بدن شما نسبت به اطرافیان خود از مقاومت خوبی برخوردار است به این معنی نیست که سویه‌ی جدیدی را دریافت نخواهید کرد.

از دو سال پیش تاکنون 530 میلیون دوز واکسن در آمریکا تزریق شد و 68 میلیون از افراد به ویروس کرونا مبتلا شدند. تا به حال هیچ بیماری در طی این سال‌ها نتوانسته است تا این حد انسان‌ها را آسیب پذیر کند. افرادی که در گروه‌های پر خطر قرار دارند، کسانی که هرگز واکسینه یا مبتلا نشدند، اساساً هیچ مصونیتی علیه این ویروس ندارند. تا به حال بسیاری از جوانان سه بار واکسینه شدند و یا به تازگی دوره‌ی نقاهت خود را طی می‌کنند. وانگ گفت: « ابهامات زیادی در مورد این بیماری وجود دارد و احتمال دارد که یک نوع ویروس تغییر شکل یافته از امیکرون وارد کشور شود، تمام فرضیات ما را برهم بزند و ما را وارد موج ویرانگر دیگری کند.

و هنگامی که سویه‌های جدیدی از ویروس کرونا ظاهر شوند، دقیقا بخش‌هایی را که سیستم ایمنی تحریک نشده است، مورد هدف قرار می‌دهند. همانطور که نمی‌توان از هر فرد با سابقه‌ی ابتلای متفاوت انتظار داشت که سطوح یکسانی از حفاظت ایمنی را داشته باشد، جامعه‌هایی هم که بیماری‌های همه گیر متفاوتی را تجربه کردند نمی‌توانند مصونیت بیماری یکسانی داشته باشند. ایمنی بالا به طور مساوی بین همه‌ی افراد توزیع نمی‌شود. الین هرناندز (Elaine Hernandez)، یک کارشناس جمعیت شناسی در حوزه‌ سلامت در دانشگاه ایندیانا در بلومینگتون است. او می‌گوید: دلیل بسیاری از این تفاوت‌ها توزیع ناعادلانه واکسن‌ها است. ما با تزریق دوزهای اول، دوم و اکنون سوم، موفق شدیم محافظت ایمنی را در میان افرادی که فرصت و شانس بیش‌تری دارند، متمرکز کنیم. اما این تزریق‌ها در جوامع فقیر، روستایی و با بهداشت کم‌ به خوبی توزیع نمی‌شوند. آن سوسین ( Anne Sosin)، یک محقق در زمینه‌ی عدالت سلامت در دارتموث است. او بیان می‌کند که افراد واکسینه نشده نیز می‌خواهند از مزایای واکسن برخوردار شوند. برتا هیدالگو ( Bertha Hidalgo) یک اپیدمیولوژیست در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام است و در ادامه‌ی حرف‌های بقیه می‌گوید ک تا به امروز، افراد زیادی هستند که ممکن است هنوز در معرض واکسیناسیون یا ویروس قرار نگرفته باشند.

ویروس امیکرون پس از آلوده کردن شهرها، مناطق دور افتاده و روستاها را نیز پیدا و آلوده خواهد کرد. همچنین باعث بیماری‌های شدید و مرگ می‌شود، اما این ویروس شاید فقط یک لایه‌ی  نازک محافظتی ایجاد کند که بدون پشتوانه واکسن‌ها، ممکن است امواج آینده را با موفقیت دفع نکند. براساس یک تخمین، یک سوم تا نیمی از آمریکایی‌ها ممکن است تا اواسط فوریه به امیکرون مبتلا شوند. این سویه به همه‌ی افرادی که مصونیت کم یا زیادی دارند، حمله می‌کند و پس از بیماری نیز  شما  چندان واکسینه نخواهید بود.. سوسین (Sosin) گفت: «سیستم ایمنی افراد مانند کاه، چوب و یا آجر است. هرکدام با یکدیگر تفاوت دارند و مقاومت آن‌ها نیز با یکدیگر فرق می‌کند‌. ویروس، یک اکولایزر یا متعادل کننده نیست و هرگز نبوده است.

علاوه بر ابتلاهای اخیر، اضافه کردن دوزهای واکسن‌ها می‌تواند مصونیت بیش‌تری در جوامع ضعیف‌تر ایجاد کند، اما ممکن است انگیزه‌ای برای این کار وجود نداشته باشد، چون سویه‌ی امیکرون نیز در نهایت از بین می‌رود. هیدالگو (Hidalgo) می‌گوید: در بسیاری از بخش‌های کشور افرادی هستند که واکسن‌ نمی‌زنند‌. چون به طور کلی باور دارند اگر شما بیمار یا مبتلا به یک ویروس هستید یعنی اکنون از تمام بیماری‌ها مصون خواهید بود. اگر تعداد افرادی که واکسن نمی‌‌زنند افزایش پیدا کند، سیستم ایمنی افراد که قبل از امیکرون بیش‌تر بود، ضعیف تر می‌شود. آمار و ارقام ملی اعلام می‌کنند که بسیاری از آمریکایی‌ها این ویروس را نادیده می‌گیرند اما ویروس امیکرون به بخش‌های آسیب پذیر بدن شما حمله می‌کند.

اکنون ویروس امیکرون در سراسر کشورها ظاهر شده است. سارا کوبی (Sarah Cobey) که در حوزه‌ی مدل‌سازی بیماری‌های عفونی در دانشگاه شیکاگو کار می‌کند، می‌گوید: در این شرایط ایمنی بدن به‌ طور متوسط ​​افزایش می‌یابد، البته هنوز نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که اوضاع بهتر شود. شاید این آخرین موج کووید باشد و ممکن است بتوانیم برای مدتی استراحت کنیم. ماریون پپر (Marion Pepper) که یک ایمونولوژیست در دانشگاه واشنگتن است، بیان می‌کند: حتی اگر یک سویه‌ی جدید که آنتی بادی در مقابل آن ناتوان است، روی صحنه ظاهر شود، محدودیت‌هایی برای چگونگی تکامل این ویروس جدید وجود دارد. تا این مرحله، شاید بسیاری از سیستم‌های ایمنی به اندازه کافی آموزش دیده باشند تا ساختار بعدی ویروس را پیش‌بینی کنند.

اما افزایش ویروس‌ها در آینده همچنان مشکلات خاص خود را دارد. سوسین (Sosin) می‌گوید: تشخیص ویروس‌ها ممکن است پیچیده تر شود. آن‌ها در شرایط مختلف به نواحی خاصی حمله کنند. بنابراین ظهور بیماری در زمان‌های متفاوتی شروع و پایان می‌یابد. من نگران کسانی هستم که هیچ واکسنی دریافت نکردند. همانطور که مصونیت بدن کاهش می‌یابد سرنوشت ما در سطح فردی و جمعیت به طور یکسان روی هم اثر می‌گذارد. و با این حال، تمام کشورها آنقدر به هم متصل و نزدیک به هم هستند که عوامل بیماری زا به راحتی از آن‌ها عبور می‌کند. وقتی تهدید بیماری‌های ویروسی جدی است یعنی تفاوت‌های سیستم ایمنی افراد آن‌ها را تعریف نمی‌کند، بلکه زمینه مشترکی است که همه‌ی افراد دارند و می‌توانند ویروس را منتشر کنند.