یادآوری خاطرات خوب: نوستالژی

یادآوری خاطرات خوب و نوستالژی برای فرهنگ عامه چیز جدیدی نیست، اما در این چند سال اخیر مفاهیم بسیار زیادی از نوستالژی در جامعه رواج یافته است. هنرمندان مستقل جدیدی مانند اولیویا رودریگو (Olivia Rodrigo) و نورمنی (Normani) با پوشیدن لباس‌های قدیمی در ویدئوها و اجراهای جدید خود به کسانی که در زمینه موسیقی الهام بخش آن‌ها بوده‌اند ادای احترام کردند. کیسی ماسگریوز (Kacey Musgraves) شعر یکی از آهنگ‌های آلبوم جدید خود با عنوان Star-Crossed را به پیجرها و روزهایی که زندگی ساده‌تر بود اختصاص داد. مهمانی‌هایی با تم لباس‌های دهه‌های پیش برگزار می‌شود، در رسانه‌های اجتماعی هشتگ‌ها و روزی در هفته برای یادآوری خاطرات خوب گذشته اختصاص پیدا کرده است، در بازاریابی محصولات از نسخه‌های قدیمی استفاده می‌شود، بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی دوباره در حال پخش هستند و سبک‌های مد دوره‌های قبل (مثل همیشه) دوباره رواج پیدا کرده‌اند. ( خدایا لطفا کاری کن مد شلوارهای جین بلند ماندگار شود.)

یادآوری خاطرات خوب: فواید نوستالژی

اما نوستالژی فقط یک روند سرگرم کننده، بیهوده یا یک ترفند بازاریابی نیست، در واقع این کار برای شما خوب است. یادآوری خاطرات خوب گذشته، به ویژه روزهای خوب زندگیتان، از نظر روانی برای شما مفید است.

نوستالژی به عنوان یک بیماری 

در واقع در قرن 17 و 18 نوستالژی را به عنوان یک بیماری روانی در نظر می‌گرفتند. بدیا احد (Badia Ahad) نویسنده کتاب «آفرو نوستالژی: احساس خوب در مورد فرهنگ سیاه‌پوستان معاصر» و استاد زبان انگلیسی در دانشگاه لویولا شیکاگو از طریق ایمیل به Shondaland گفت: «نوستالژی به عنوان یک وضعیت پزشکی در نظر گرفته می‌شد و به صورت تحت‌اللفظی این کلمه را دلتنگی ترجمه می‌کردند. کلمه نوستالژی ترکیبی از کلمه یونانی «nostos» (به معنای بازگشت به خانه) و کلمه لاتین «agia» (به معنای “درد”) است.»

در حال حاضر در قرن بیست و یکم دیگر واژه‌های دلتنگی و نوستالژی معنای یکسانی ندارند. یادآوری خاطرات خوب و نوستالژی به جای یک وضعیت پزشکی یا اختلال که نیاز به درمان داشته باشد به عنوان یک تجربه و احساس جهانی بشری در نظر گرفته می‌شود و افراد با هر سن و گذشته‌ای که دارند می‌توانند آن را احساس کنند.

یادآوری خاطرات خوب: تجربه نوستالژی

اندرو ابیتا (Andrew Abeyta) دارای مدرک دکتری و استادیار روانشناسی در دانشگاه راتگرز کامدن، نوستالژی را به عنوان یک تجربه احساسی توصیف می‌کند که شامل به خاطر آوردن چیزی در مورد گذشته است که از نظر شما واقعاً خاص یا معنادار باشد. مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۵ درباره نوستالژی در مجله ساینس دایرکت منتشر شد می‌گفت یادآوری خاطرات ایده‌آل از زمان‌های شاد گذشته با دریافت احساس گرما، اشتیاق، عطش، میل و محبت حسرت‌بار همراه است.

ابیتا در ایمیلی که برای Shondaland فرستاده بود می‌گوید یکی از دیدگاه‌های رایج میان مردم این است که نوستالژی باعث می‌شود افراد در گذشته گیر بیفتند و نتوانند در حال زندگی کنند یا برای آینده برنامه‌ریزی کنند. «با این حال مدارکی که در تحقیقات روان‌شناختی پیدا کردیم با این دیدگاه در تضاد هستند. ما متوجه شدیم که فکر کردن در مورد خاطرات نوستالژیک باعث می‌شود زندگی مردم به شکل‌های مختلفی غنی‌تر شود.»

یادآوری خاطرات خوب: ایجاد احساسات قوی

یادآوری خاطرات خوب مانند تصاویر، صداها، بوها و خاطرات فصل‌های قبلی زندگی ما (به‌ویژه فصل‌های مثبت یا معنادار دوران جوانی ما) می‌توانند باعث ایجاد احساساتی قوی شوند که مزایای کاربردی اساسی از جمله عزت‌نفس مثبت و خودشناسی، ارتباط اجتماعی، خوش‌بینی برای آینده، افزایش همدلی و رشد روانی شود.

این خاطرات می‌توانند احساسات خوبی ایجاد کنند و حتی در تاریک‌ترین روزهای زندگی برای ما الهام‌بخش باشند. نوستالژی چیزی بیشتر از سرگرمی است. این یک ابزار شخصی، قدرتمند و معنادار است. در ادامه در مورد روشی که نوستالژی عمومی و خصوصی می‌تواند به ما کمک کند رفاه زندگی خود را بازیابی کرده و در دنیای درونی خود سیر و سفر کنیم صحبت خواهیم کرد.

عکاس volodymyr منبع unsplash

فواید روانی نوستالژی

فواید روانی یادآوری خاطرات خوب گذشته

نوستالژی باعث تقویت هویت شخصی می‌شود. ابیتا در نوجوانی و زمانی که سعی داشت شخصیت خودش را کشف کند به نوستالژی علاقه‌مند شد. «متوجه شدم برای اینکه بفهمم چه کسی هستم و به چه چیزی اعتقاد دارم به گذشته نگاه کنم. گاهی اوقات در مورد تجربیات خودم فکر می‌کردم و گاهی اوقات هم در مورد تجربیات دیگران، مثل داستان‌های اجدادم، زندگی شخصیت‌های تاریخی و…»

کلی روتلج (Clay Routledge) متخصص برجسته روانشناسی نوستالژی و استاد دانشگاه ایالتی داکوتای شمالی، در مصاحبه‌ای ایمیلی با Shondaland می‌گوید: «داستان‌های زندگی ما به ما می‌گویند چه کسی هستیم و برای جستجوی معنای زندگی به ما کمک می‌کنند.»

یادآوری خاطرات خوب: هویت شخصی 

یادآوری خاطرات خوب قدیمی می‌تواند به تقویت احساس فرد درباره خودش کمک کند زیرا گذشته در شکل دادن به هویت اشخاص نقش دارد. بر اساس یک مقاله تحقیقاتی که توسط Routledge نوشته شد و در سال 2008 با عنوان «نوستالژی: گذشته، حال و آینده» منتشر شده است «یکی دیگر از کاربردهای کلیدی نوستالژی این است که می‌تواند پیوستگی بین خود، گذشته و حال را ساده‌تر برقرار کند.» همچنین به نظر می‌رسد که روایت‌های نوستالژیک احساسات مثبتی در مورد خود فرد ایجاد می‌کنند و اعتماد به نفس را افزایش می‌دهند زیرا ما «خودمان را به عنوان قهرمان داستان معرفی می‌کنیم.»

نوستالژی به زندگی معنا می‌بخشد 

محققان و دانشمندان متوجه شده‌اند که یادآوری خاطرات خوب نه تنها باعث شادی افراد می‌شود، بلکه به آن‌ها این حس را می‌دهد که زندگی معنادار و هدف‌دار است. ابیتا می‌گوید: «به نظر می‌رسد نوستالژی زمانی بیشترین فایده را داشته باشد که مردم این را در نظر می‌گیرند که چطور از دست دادن بعضی چیزها و تجربیات منفی، به رشد یا موفقیت شخصی آن‌ها کمک کرده است یا می‌توان قدردان آن اتفاقات بود.»

مقاله‌ای که در مجله شخصیت و روان‌شناسی اجتماعی توسط روتلج و همکارانش در سال 2006 منتشر شد نشان داد که «البته بیشتر روایت‌ها علاوه بر عناصر مثبت دارای عناصر منفی هم بودند، این عناصر اغلب کنار هم قرار می‌گرفتند و یک توالی رستگاری تشکیل می دادند، یعنی یک الگوی روایی؛ که از یک صحنه منفی به یک صحنه مثبت یا پیروزمندانه می‌رسد.»

اساساً هر خاطره‌ای مربوط به آسیب یا درد، به وسیله چیزی به عنوان «نیت من خیر بود» فیلتر می‌شود و بدین ترتیب معنای مورد نظر از “تجربیات دشوار” حاصل می‌شود.

نوستالژی باعث می شود احساس دوست داشته شدن و صمیمیت کنیم

 یادآوری خاطرات خوب گذشته و تجربه یک حس نوستالژیک، بیش از هر چیزی باعث ایجاد احساس تعلق و اتحاد می‌شود. ابیتا می‌گوید: «نوستالژی ماهیت اجتماعی دارد.» درست است ما در مرکز خاطرات خود هستیم، اما بیشتر اوقات گرمایی که هنگام یادآوری خاطرات تجربه می‌کنیم ناشی از این است که در جمع افرادی هستیم که دوستشان داریم. 

همانطور که ابیتا می‌گوید «ما نسبت به زمان‌هایی که عزیزانمان در اطرافمان بوده‌اند احساس نوستالژی پیدا می‌کنیم و فکر کردن در مورد این خاطرات باعث می‌شود احساس کنیم کسی ما را دوست دارد.»

روتلج از طریق تحقیقات خود متوجه شد داشتن روابط نزدیک با خانواده و افراد دیگری که برای شما عزیز هستند باعث می‌شود زندگی برای خیلی از افراد معنا دار شود. روتلج می‌گوید: «این معنای زندگی زمانی ایجاد می‌شود که احساس می‌کنیم مهم هستیم و نقش مهمی در خانواده‌ها، گروه ها و جامعه گسترده تر داریم.»

بر اساس مقاله ای که در سال 2012 در مجله “کانسیومر ریپورت” منتشر شد نوستالژی علاوه بر تقویت احساس ارتباط اجتماعی، می‌تواند باعث افزایش اشتیاق افراد برای کمک کردن به دیگران شود و حتی انگیزه تقویت روابط دوستی فعلی را هم برای آن‌ها ایجاد کند. ابیتا می‌گوید نوستالژی «اعتماد به نفسی را به مردم القا می کند که برای برقراری رابطه در اجتماع به آن نیاز دارند.»

یادآوری خاطرات خوب به ما امید میدهد

احساس ناامیدی می‌کنید؟ ممکن است با کمک نوستالژی بتوانید این حس را تغییر دهید. روتلج می‌گوید یکی از شگفت‌انگیزترین جنبه‌های نوستالژی به عنوان یک منبع وجودی، قدرت انگیزشی آن است. «در واقع من تا جایی پیش می روم که بگویم نوستالژی تجربه‌ای آینده نگرانه است»، زیرا به مردم انرژی می دهد و برای آنها الهام بخش است. یادآوری خاطرات خوب به آن‌ها یادآوری می‌کند که حتی زمانی که در زندگی شرایط نامطمئن، استرس‌زا یا ناخوشایند است باز هم دلایلی برای امیدوار بودن وجود دارد.

مرور مجدد خاطرات معنادار می‌تواند برای شخصی این امید را ایجاد کند که او می‌تواند خاطرات معنی دار جدیدی در آینده ایجاد کند. نوستالژی در بهترین حالت خود به معنای زندگی کردن در گذشته نیست، بلکه در مورد استفاده از گذشته برای داشتن یک زندگی خوب در زمان حال و برنامه‌ریزی برای آینده است.»

نوستالژی علاوه‌بر اینکه می‌تواند این امید را ایجاد کند که زندگی در آینده می تواند به اندازه زندگی در گذشته معنادار باشد، به ما انگیزه می دهد بر اساس آن احساسات عمل کنیم و به تلاش‌های خلاقانه و اهداف شخصی خود بپردازیم. زمانی که به ما یادآوری می‌شود چه چیزی باعث می‌شود احساس رضایت کنیم و یک هدف به دست می آوریم. زمانی که هدف داشته باشیم اعتماد به نفس، تمرکز و انعطاف‌پذیری بیشتری پیدا می‌کنیم.

عکاس dim hou. منبع unsplash

چگونه نوستالژی بیشتری به زندگی خود اضافه کنیم‌.

زمانی که به صورت عمدی نوستالژی را تجربه می‌کنید این احساس در قوی‌ترین حالت خود است. ابیتا می‌گوید: «اخیرا مشخص شده است که زمانی که با دقت و تلاش نوستالژی را تجربه کنیم تجربه سودمند تری خواهیم داشت. برای مثال فیلم جنگ ستارگان باعث میشود من احساس نوستالژیکی پیدا کنم و تماشای فیلم‌ها یا قرار گرفتن در معرض محتواهای مربوط به جنگ ستارگان برایم نشاط‌آور است. این برای من یک نوع راه فرار است.»

یعنی ممکن است مدام بخواهید به دنبال خاطرات نوستالژیک بگردید یا زمانی را برای تعامل با چیزی که ارتباط خاصی با آن دارید اختصاص دهید. احد می‌گوید: «نوستالژی شخصی همیشه در دسترس ماست. یادآوری خاطرات خوب با نگاه کردن به عکس‌های خانوادگی، تماشای فیلم های قدیمی، گوش دادن به موسیقی هیپ هاپ دهه 90 باعث می‌شود به یاد سال‌های دانشگاه بیفتم یا ساخت دوباره دستور پخت‌های خانوادگی و در کل خاطرات نوستالژیک باعث می‌شود  خاطرات روزهای گرم گذشته به‌نحوی که برای سلامت روانی و عاطفی ما مفید است دوباره زنده شود.

روتلج به کسانی که از موسیقی لذت می‌برند توصیه می‌کند به موسیقی که در دوره قبلی زندگی خود می‌شناختند گوش بدهند «زیرا ما دوست داریم برای زندگی خود یک موسیقی متن داشته باشیم.» اگر شما  از کارهای عملی خوشتان می‌آید یا عاشق هنر هستید هم روتلج پیشنهاد می‌کند ساخت “اسکرپ بوک” یا ژورنال را امتحان کنید. «این باعث می‌شود مردم علاوه بر یادآوری خاطرات خوب گذشته چیزی را بسازند و در نهایت به اشتراک بگذارند که معتقدند اهمیت خاطراتشان را به تصویر می‌کشد.»

جمع‌بندی 

فرقی ندارد تصمیم دارید از پاتوق‌های قدیمی خود بازدید کنید، پولارویدهای دوران کودکی خود را پیدا کنید یا شیشه‌های ماشین خود را پایین بیاورید و صدای آهنگ غمگینی را که قبلاً عادت داشتید در پارکینگ دبیرستان خود پخش کنید بالا ببرید، در هر صورت هدف این است که چیزی را پیدا کنید که روح شما را گرم می‌کند. شاید گذشته راهی برای آینده‌ای روشن‌تر و خوش‌بینانه‌تر باشد. یک روز ما به این لحظه نگاه خواهیم کرد.