وقتی کلمات شکست می‌خورند موسیقی صحبت می‌کند. حتی زمانی‌که با اشعاری همراه است که شنوندگان لزوما آن‌ها را نمی‌فهمند.

در مورد این موضوع می‌توان به موسیقی «Macarena» اثر Los del Río یا «Despacito» اثر Luis Fonsi اشاره کرد. دَدی یانکی نیز بعدها توسط جاستین بیبر (که اسپانیایی صحبت نمی‌کند) محبوب شد.

آهنگِ Sweetest Pie ، در صدر جدول موسیقی در سراسر جهان قرار می گیرد. موسیقی ها شنیده می شوند مگر این‌که شنونده صرفا در جستجوی معنای لغوی اشعار باشد. بنابراین معنای لغوی اشعار، باعث نمی‌شود درک آهنگ از بین برود.

اما چرا؟

Lisa Decenteceo، اتنوموزیکولوژیستی که در دانشگاه دیلیمان فیلیپین موسیقی‌شناسی تدریس می‌کند گفت: «این پاسخی پیچیده دارد.» به گفته دسنتسیئو، نمادگرایی صدا، به مطالعه ی روابط بین گفته‌ها و معنای آن‌ها اشاره دارد. این مورد فقط مختص موسیقی نیست. به‌عنوان مثال بازاریابان می‌توانند نمادهای صوتی را به‌عنوان بخشی از استراتژی خود در ایجاد نام‌های تجاری جذاب تنظیم کنند.

دسنتسیئو، توضیح داد که در موسیقی و همچنین در برندسازی، چیزی در مورد جذابیت کلمات به‌عنوان صدا و فراتر از معنای آن‌ها در یک زبان وجود دارد.

تئا تولنتینو، معلم موسیقی و دانشجوی کارشناسی ارشد موسیقی‌درمانی مستقر در ملبورن، درباره این‌که «چرا به موسیقی‌هایی گوش می‌دهیم که متن آن‌ها را متوجه نمی‌شویم؟» گفت: «بیشتر اوقات وقتی به موسیقی به زبان خارجی گوش می‌دهیم از شعر به‌عنوان صدا و نه کلمه لذت می‌بریم. این ممکن است توضیح دهد که چرا ما بلافاصله به سمت یک آهنگ جذب می‌شویم حتی بدون این‌که شعر آن را بدانیم.» در حالی‌که چیزهایی مانند فرهنگ و تجربیات شخصی بر سلیقه افراد و توجهشان به انواع مختلف موسیقی تأثیر می‌گذارد، تکنیک‌های موسیقی خاصی وجود دارد که معمولا برای انتقال حالات خاص انسانی استفاده می‌شود. یکی از آن‌ها، “مقیاس” است و یا مجموعه نت‌ها و یا فواصل تقسیم اکتاو به همین صورت عمل می کنند.

او می‌گوید: «آهنگ‌ها، در “مقیاس” اصلی معمولاً صداهای روشن‌تر و شادتری دارند. در حالی‌که مقیاس‌های فرعی معمولاً کمی تیره‌تر و حس مالیخولیایی دارند.» تولنتینو همچنین افزود: «مغز انسان برای پاسخ‌گویی به صدا، سیم‌کشی شده است. در فرآیندی به نام همگام‌سازی امواج مغزی، مغز ما، تنفس، حرکت و حتی فعالیت‌های عصبی ما را [با صداهایی که می‌شنویم] همگام می‌کند.»

به‌همین دلیل است که موسیقی تند و سریع، برای دویدن بسیار محبوب است. همچنین پاسخی به این سوال است که چرا برخی از معلمان یوگا در کلاس‌های خود آهنگ‌های ریتمیک و ملودیک می‌نوازند. دسنتسیئو، اتنوموزیکولوژیست، توضیح داد که «موسیقی روی متن تاثیر می‌گذارد». از نحوه خواندن کلمات گرفته تا نحوه استفاده از صدا. برای مثال «اگر موسیقی خشن باشد، اگر صدا تند و تیز باشد». همچنین بعضی از این عناصر با کلمات همراه هستند.  «عناصر صدا و موسیقی مانند زیر و بم، ملودی، هارمونی، تُن و دامنه تاثیرات عاطفی باعث ایجاد اثرات احساسی، روانی، شناختی و حتی فیزیکی بر شنوندگان می‌شوند. بنابراین باید بگوییم که موسیقی از طریق مجموعه‌ای از این راه‌ها به مُتون، معنا و بُعدِ زیادی می‌بخشد.

Photo by Marius Masalar on Unsplash

رهایی کلمات

دسنتسیئو با استناد به کتابِ “صدای مزخرف” نوشته ریچارد الیوت گفت؛ آن‌چه که همه انجام می‌دهند «رهایی کلمات» است. دسنتسیئو گفت: «آهنگ، صدا را از هر بار گفتن هر چیزی معنادار رها می‌کند.» به عبارت دیگر عناصری در موسیقی مانند “مقیاس” و “ملودی” با صدای ساده اشعار ترکیب می‌شوند تا معنایی مستقل از معانی لغوی ایجاد کنند. «آهنگ، صدا را از هر بار گفتن هر چیز معناداری رها می‌کند.» بنابراین درک موسیقی به‌عنوان گفتمانی بین عناصر موسیقی، مهم است.

مقاله مرتبط پیشنهادی برای مطالعه: بهترین آلبوم های سال 2021

 

 

دسنتسیئو گفت: «در واقع در ارتباطی متقابل، جنبه‌های مختلف موسیقی مثل ملودی وجود دارد، زیر و بمی وجود دارد و همه این چیزها با هم ترکیب می‌شوند، چیزی وجود دارد که نه فقط در مورد متن، بلکه در مورد نحوه نگارش متن بر روی موسیقی باید گفت.

عناصر موسیقی تنها به چیزهایی مانند ضربات، هارمونی، ملودی‌ها و صدای سازهای دیگر مربوط نمی‌شود. بلکه به نحوه بسته‌بندی و تحویل موسیقی به شنوندگان در سراسر جهان مربوط می‌شود. اگر اشعار تنها بخشی از موسیقی هستند پس موسیقی، خود تنها بخشی از چیزی بزرگتر است. همه این‌ها به انتقال معنا از طریق آهنگ کمک می‌کنند.

 البته این به معنای نادیده گرفتن اهمیت معنای لغوی اشعار نیست. تولنتینو در مورد این‌که «چرا به موسیقی‌هایی گوش می‌دهیم که متن آن‌ها را متوجه نمی‌شویم؟» توضیح داد که در موسیقی درمانی، اشعار ابزار قدرت‌مندی برای کمک به افراد به شناخت، بیان و بازتاب احساسات خود هستند. دسنتسیئو اضافه کرد که هنوز مهم است که به دنبال پیام‌های اشتباه یا مشکل‌ساز در متن آهنگ باشید اما در مجموع، جذابیتی که باعث می شود مردم به یک موسیقی گوش دهند، ارزش دارد. خواه کلمات را بفهمند یا نه. به‌هر‌حال موسیقی یک زبان جهانی است.