تلاش شرکت‌های مواد غذایی برای فروش مواد غذایی ناسالم

مایکل ماس در کتاب «چربی قند نمک» که در سال 2013 منتشر شد بازاریابی تهاجمی شرکت‌های مواد غذایی برای این نوع محصولات (یعنی مواد غذایی ناسالم) و تاثیری که آن‌ها بر روی سلامتی ما می‌گذارند را بررسی کرد.
ماس در کتاب جدیدش با عنوان «Hooked» در مورد تلاش‌های جدید غول‌های تولید مواد غذایی برای ترغیب کردن ما برای خوردن مداوم غذاهایی که تولید می‌کنند و نحوه پاسخ‌دهی آن‌ها به شکایت‌های مصرف‌کنندگان و حامی‌های سلامتی صحبت می‌کند. 

او خاطر نشان می‌کند غذاهای فرآوری شده ارزان و قانونی هستند و همه جا پیدا می‌شوند. تبلیغات شرکت‌ها باعث می‌شود ما آن محصولات را به خاطر بسپاریم و مدام این محصولات غذایی را طلب کنیم. بنابراین محیط مصرف غذا یکی از موارد کلیدی است که باعث می‌شود غذا برای بسیاری از مردم مشکل‌ساز شود. 

او می‌گوید: «شرکت‌های تولیدکننده نوشابه متوجه شدند اگر یک بطری نوشابه را در دست یک بچه بگذارند که همراه پدر و مادر خود به پارک بیس‌بال رفته است, این نوشابه برای همیشه تداعی‌کننده لحظات شاد خواهد بود. بنابراین بعدها وقتی آن بچه بخواهد لحظات شاد را تجربه کند به یاد نوشابه می‌افتد.»

به نظر ماس در طول همه‌گیری کرونا بسیاری از مردم با خوردن میان وعده‌ها و مواد غذایی ناسالم که از دوران کودکی به خاطر داشتند به دنبال آرامش بودند. او با به خاطر آوردن گذشته می‌گوید «ما وارد فروشگاه می‌شویم و شروع به خرید محصولاتی می‌کنیم که از زمان بچگی تا به حال مصرف نکرده‌ایم. آن‌ها یادآور لحظات شاد مهم هستند.»

ماس روشی که این شرکت‌ها از طریق آن از خاطرات، هوس‌ها و شیمی مغز ما استفاده می‌کنند که ما را ترغیب به خوردن میان وعده‌ها کنند بررسی می‌کند. 

نکات مهم مصاحبه با مایکل ماس در مورد مواد غذایی ناسالم

چطور صنعت غذاهای فرآوری شده از حس نوستالژی ما استفاده می‌کند

حافظه یکی از دلایلی است که باعث شد فکر کنم بعضی از مواد غذایی حتی قدرتمندتر و مشکل‌سازتر از مواد مخدر هستند. همه چیزهایی که می‌خوریم به حافظه مربوط هستند. ما از سن خیلی پایین شروع به ایجاد خاطره برای غذاها می‌کنیم حتی ممکن است این کار را در دوران جنینی و با توجه به غذایی که مادر می‌خورد انجام دهیم. 

ما در تمام زندگی خود این خاطرات را حفظ می‌کنیم و این خاطرات محو نمی‌شوند. هرچه بیشتر این مواد غذایی ناسالم را مصرف کنیم این کانال‌های حافظه عمیق‌تر می‌شوند. بنابراین صنعت مواد غذایی با درک این موضوع زمان زیادی را صرف شکل دادن به خاطراتی می‌کند که ما از محصولات آن‌ها داریم. 

چطور طراحی غذاهای فرآوری شده باعث واکنش سریع مغز می‌شود

یکی از ویژگی‌های اعتیاد که دانشمندانی که بر روی اعتیاد به مواد مخدر مطالعه می‌کردند در دهه 1990 کشف کردند این بود که هرچه ماده‌ای سریع‌تر مغز را تحت تاثیر قرار بدهد ما بیشتر مستعد انجام کارهای اجباری و بدون فکر خواهیم بود. آن‌ها در مورد سرعت تأثیر موادی مانند دخانیات، الکل و فرآورده‌های دارویی بر روی مغز صحبت می‌کنند. اما مشخص شده است که هیچ چیز سریع‌تر از غذا نمی‌تواند بر روی مغز تاثیر بگذارد. 

از نظر من این موضوع باعث می‌شود کلمه «فست فود» مفهوم تازه‌ای پیدا کند. من دوست دارم از چیزی که در مورد آن صحبت می‌کنیم با عنوان «خواربارفروشی سریع» نام ببرم، یعنی 90 درصد از بخش مرکزی فروشگاه‌های خواربارفروشی.
ما این موارد را اصلاح کردیم زیرا همه چیز در صنعت غذاهای فرآوری شده در مورد سرعت است، از تولید گرفته تا بسته‌بندی (باز کردن آن بسته‌ها و دسترسی به غذاها برای ما آسان است) و سرعت واقعی که مواد غذایی ناسالم در هیجان‌زده کردن مغز دارند. 

زبان داخلی شرکت‌های غذایی

علاوه بر شرکت کرفت (Kraft) سایر شرکت‌ها هم زمانی که در مورد به حداکثر رساندن جذابیت محصولات خود صحبت می‌کنند از زبانی شگفت‌انگیز استفاده می‌کنند. آن‌ها در مورد مهندسی «میان وعده» و «هوس انگیزی» صحبت می‌کنند و یکی از کلمه‌های مورد علاقه من که از زبان آن‌ها شنیده‌ام کلمه «بیشتر خواستن» است که به معنای این است که افراد محصولات غذایی را می‌خورند و مدام مقدار بیشتری از آن می‌خواهند.
این‌ها از رشته‌های زبان انگلیسی نشاءت نگرفته‌اند بلکه از حرف‌های شیمی‌دان‌ها، روانشناس‌ها و مدیران بازاریابی سرچشمه گرفته‌اند که در مورد تلاش‌های خود برای به حداکثر رساندن جذابیت محصولات صحبت می‌کنند. 

چرا به صورت طبیعی به سمت غذاهایی با کالری بالا جذب می‌شویم؟

ما به صورت طبیعی به سمت غذاهایی که دارای کالری هستند جذب می‌شویم زیرا در زندگی قبلی ما دریافت کالری یک مسئله مربوط به مرگ و زندگی بوده است. کالری امکان جذب چربی بدن را برای ما فراهم می‌کند که باعث رشد مغز ما می‌شود و به ما کمک می‌کند از دوره‌های سخت زندگی عبور کنیم و بچه‌های بیشتری داشته باشیم. 

شاید صنعت مواد غذایی عمدا با تولید مواد غذایی ناسالم ما را معتاد می‌کند

من 10 سال است که در حال بررسی این صنعت هستم و هنوز هم در برابر پذیرفتن این ایده که صنایع مواد غذایی امپراتوری‌های شیطانی هستند که قصد دارند با مواد غذایی ناسالم ما را چاق یا بیمار کنند مقاومت می‌کنم. این شرکت‌ها هم کاری را انجام می‌دهند که سایر شرکت‌ها می‌خواهند انجام دهند یعنی تا جایی که می‌توانند پول درمی‌آورند. ولی فکر می‌کنم مشکل اینجا است که آن‌ها ترجیح می‌دهند محصولاتشان را برای ما ارزان، فوق‌العاده خوشمزه و به راحتی قابل دسترسی کنند.

 در حال حاضر با توجه به اینکه افراد بیشتری به مواد غذایی که وارد بدن خود می‌کنند اهمیت می‌دهند و می‌خواهند غذاهای سالم‌تری بخورند؛ برطرف کردن چنین تقاضاهایی برای شرکت‌های مواد غذایی سخت است زیرا این شرکت‌ها هم به تولید مواد غذایی راحت اعتیاد پیدا کرده‌اند. 

در بسیاری از صنایع مدرک مشخصی از ارائه محصولات غذایی ناسالم وجود ندارد. آن‌ها طرح‌های بازاریابی و روانشناسی و اهدافی که به دنبال آن‌ هستند را مشخص می‌کنند و شما می‌توانید این را روی بسته‌بندی محصولات آن‌ها مشاهده کنید اما روشی که آن‌ها برای دستیابی به بیولوژی پایه ما انجام می‌دهند مشخص نیست و شما نمی‌توانید آن را روی بسته‌بندی محصولات مشاهده کنید. 

تولید مواد غذایی ناسالم: جمع‌بندی

فکر می‌کنم همین است که کتاب Hooked  را برای من تا این حد جذاب کرده است. زیرا این کتاب در مورد چیزهایی حرف زده است که بر روی برچسب محصولات درج نمی‌شود و این چیزها شامل دلایلی هستند که باعث می‌شوند ما بر روی عادات غذایی خود کنترلی نداشته باشیم.