تولید بزرگترین کشتیهای جهان توسط کارخانه های کشتی سازی بلفاست
در اوایل دهه 1900، در سراسر دریاها از کارخانه های کشتی سازی بلفاست به خاطر تولید بزرگترین کشتیهای جهان ستایش میشد. آنها تایتانیک را ساختند، اقتصاد یک شهر را بهمدت یک قرن اداره کردند و از دو جنگ جهانی جان سالم به در بردند.
اسکلههای بلفاست، شاهد نبردی طولانی و خونین که برای استقلال و جدا شدن ایرلند از بریتانیا در گرفته بود و همچنین شاهد درگیریهای ترابِلز (The Troubles) که گرداب 30 ساله ای از خشونت مابین «جمهوری خواهان» که به دنبال اتحاد ایرلند و «وفاداران» که میخواستند ایرلند شمالی در بریتانیا باقی بماند، بودند.
سپس در سال 2003 کارخانه های کشتی سازی آخرین کشتی خود را تولید کردند.
حالا که صد سال از تولد ایرلند شمالی میگذرد، این مکان صنعتی به یکی از جاذبههای گردشگری اصلی این کشور تبدیل شده است و خانه ی یادبود تایتانیکِ بلفاست و چندین مکان تاریخی دریایی دیگر است. سرسرههای کشتی سازی بلفاست که تایتانیک در آنها ساخته شده است حالا به یک مکان عالی برای اجرای موسیقی و هنر در فضای باز تبدیل شده است. اخیراً این مکان به خاطر اینکه با صحنه موسیقی زنده پر جنب و جوش خود شناخته میشود جایزه شهر موسیقی را از UNESCO دریافت کرده است. حیاطها هم در فیلم جدید کنت برانا (Kenneth Branagh) با نام «بلفاست» به نمایش درآمده اند که از دوران کودکی او در طول آشفتگیهای دهه 1960 الهام گرفته است.
کارخانه های کشتی سازی بلفاست دیگر هسته شهر نیستند
با وجود اینکه کارخانه های کشتی سازی بلفاست پرکارترین کارخانه های جهان بودند، حالا دیگر هسته شهر محسوب نمیشوند. با این حال این کارخانهها هنوز هم بهعنوان مکانی که تراژدیها، پیچیدگیها و جاهطلبیهای پایتخت ایرلند شمالی را در بر دارند در نظر گرفته میشوند، شهری که چندین نسل چه در سطح محلی و چه در سطح بینالمللی بر سر آن جنگیدهاند. جمعیت 340 هزار نفری بلفاست علاقه عمیقی به این شهر دارند و کارخانه های کشتی سازی علاوه بر اینکه میراث شهر را روشن میکنند، به جوامع آن هم الهام میبخشند و آنها را متحد میکنند.
جاه طلبیهای تایتانیک
در نیمه دوم قرن نوزدهم، کارخانه های کشتی سازی بلفاست، باعث شدند، شهر، به سمت بزرگترین فاجعه تاریخ ایرلند کشیده شود.
بین سالهای 1845 و 1851 قحطی بزرگ، ایرلند را ویران کرد و سیاستهای وحشیانه بریتانیا منجر به مرگ یک میلیون نفر و فرار دو میلیون نفر دیگر از کشور شد. مردمی که به دنبال کار میگشتند به بلفاست رفتند. جمعیت این شهر بین سالهای 1851 و 1901 چهار برابر شد و بسیاری از مردم در کارخانه های کشتی سازی کار پیدا کردند. سوزی میلار (Susie Millar) رئیس انجمن تایتانیک بلفاست میگوید؛ در اوایل دهه 1900، کارخانه “هارلند و ولف” تبدیل به کشتی سازی شماره یک جهان شده بود، درحالیکه شرکت رقیب یعنی Workman and Clark در رتبه پنجم قرار داشت.
برجهای دوقلوی کشتیسازی هارلند و ولف که بهصورت محلی با نامهای سامسون و جالوت شناخته میشوند در سال 1988 در شرق بلفاست. عکاس: ED KASHI ، منبع: VII/REDUX
در میان همین رونق بود که شرکت هارلند و ولف تایتانیک را ساختند. بزرگترین کشتی که جهان به خود دیده بود بیش از 2200 مسافر و خدمه داشت که حدود 1500 نفر از آنها زمانی که این جالوت در اولین سفر دریایی خود در سال 1912 به کوه یخ برخورد کرد و غرق شد از دنیا رفتند. این داستان به خاطر بازگوییهای دراماتیک زیادی که از آن وجود دارد خیلی معروف است، یکی از این بازگوییها یکی از پرفروشترین فیلمهای تاریخ یعنی فیلم «تایتانیک» جیمز کامرون (James Cameron) محصول سال 1997 است.
این فاجعه باعث شد دو تحقیق گسترده در مورد دلایل آن صورت بگیرد، همین هم منجر شد که کارکنان ارشد کارخانه های کشتی سازی بلفاست که تایتانیک را ساخته بودند قربانی رسانهها شوند و شهر را در ماتم ترک کردند.
تغییر کارخانه های کشتی سازی بلفاست
در دهه بعد از غرق شدن کشتی تایتانیک کارخانه های کشتیسازی درگیر درگیریهای سیاسی و اجتماعی پیچیدهای شدند چون ایرلند بهصورت خشونت آمیزی به دنبال استقلال از بریتانیا بود. شان کانولی (Sean Connolly) استاد بازنشسته تاریخ ایرلند در دانشگاه کوئینز بلفاست می گوید؛ زیربنای این تنشها، شکافِ بین فرقهای بود که از گذشته در بلفاست وجود داشت و نقطه اشتعال کارخانه های کشتیسازی بلفاست بود.
در کنار فشارهای ناشی از رکود اقتصادی بعد از جنگ جهانی اول که باعث افزایش بیکاری شد، ساحل بلفاست هم به شکل فزایندهای بی ثبات شد. آن شعلههای آشفتگی در سال 1920 فوران کرد. هزاران کارگر که عمدتاً کاتولیک بودند از کارخانه های کشتی سازی اخراج شدند. کانولی میگوید: «دلیل تشدید نارضایتیها این بود که میگفتند چرا زمانی که پروتستانهای وفادار دور از کشور هستند و در جنگ جهانی اول برای پادشاه و کشور میجنگند باید کاتولیکها در کارخانه های کشتیسازی مشغول به کار باشند.»
ثروت کارخانه های کشتیسازی بعد از این دوره افزایش و سپس کاهش پیدا کرد. آنها به لطف جنگ جهانی دوم دوباره رونق سابق خود را پیدا کردند اما قبل از اینکه اقتصاد آنها با ساخت کشتی های کروز بهبود پیدا کند بعد از جنگ، یک بار دیگر دچار رکود شدند. در نهایت در دهه 1960 بهدلیل رونق سفرهای هوایی وارد یک افت شدید و پایانی شدند.
بعد از اینکه 18 سالِ قبل، آخرین کشتی ساخته شد، برنامه ریزان شهری بهصورت جاه طلبانهای به دنبال توسعه اسکله شهر بودند. در سال 2021 به مناسبت صدمین سالگرد فاجعه تایتانیک محله ای به نام تایتانیک در شهر بلفاست تاسیس شد.
بازدیدکنندگان به این منطقه هجوم میآوردند. در آنجا میتوانند جاذبه 100 میلیون پوندی تایتانیک بلفاست را بررسی کنند؛ همچنین در این مکان Maritime Mile هم واقع شده است که شامل مسیر پیادهروی در کنار اسکلههای تفریحی، موزهها، مسیرهای هنری و مکانهای تاریخی کشتیرانی است.
در این مکان داستان ساخت تا اولین سفر و مکان بعدی کشتی در تاریخ آورده شده است. منبع: national geographic
محلهای که یادآور کارخانه های کشتی سازی بلفاست است
به راحتی میتوان گفت تایتانیک بلفاست بزرگترین جاذبه توریستی شهر است و با وجود سیاست عدم نمایش آثار به جا مانده از لاشه کشتی تایتانیک، که در سال 1985 توسط اقیانوس شناسِ آمریکایی و کاوشگر نشنال جئوگرافیک، یعنی رابرت بالارد {Robert Ballard} کشف شد، باز هم این محله جنبههای تازهای از داستان قدیمی و شناخته شده تایتانیک را به نمایش میگذارد.
مسیر Maritime Mile از کنار میدان کوئینز در مرکز شهر بلفاست شروع میشود و سپس از اطراف رودخانه لاگان به سمت شمال منتهی میشود. این مسیر در دسته مکانهایی قرار گرفته است که داستان گستردهتر تاریخ حمل و نقل دریایی بلفاست و کارخانه های کشتی سازی بلفاست را آشکار میکند. کلارندون، قدیمیترین اسکلهای است که در شهر باقی مانده است.
در کلیسای دریانوردان سینکلر، گنجینهای از مصنوعات دریایی به نمایش درآمدهاست. فانوس دریایی The Great Light زمانی بزرگترین فانوسِ نوری بلفاست بود. اسکله اصلی و تلمبه خانه تایتانیک بهصورت کامل قابل دسترسی است. اتاق میراث بندر بلفاست هم بهصورت دائمی میزبان نمایشگاه «بندری که یک شهر را ساخت» است.
میراث کارخانه های کشتی سازی بلفاست
محله تایتانیک منتقدانی هم دارد. ویلیام نیل (William Neill) پروفسور ممتاز برنامهریزی فضایی در دانشگاه آبردین، میگوید این توسعه منافع تجاری را نسبت به احترام به این فاجعه کشتیرانی در اولویت قرار میدهد.
استفان بوید {Stephen Boyd} استاد گردشگری در دانشگاه اولستر ایرلند شمالی میگوید علی رغم اینکه کارخانه های کشتی سازی بلفاست پیوند عمیقی با تراژدی و جنجال دارند، بخش معروفی از هویت بلفاست محسوب میشوند. همچنین این کارخانهها موضوع بسیاری از نقاشیهای دیواری در شهری هستند که آثار هنری عمومی در آن بر روی شکافهای فرقهای تمرکز کردهاند.
نقاشی دیواری در خیابان دی در بلفاست. عکاس: RADHARC IMAGES، منبع: ALAMY
تاریخ بلفاست
بوید میگوید: «اینکه چند نفر از مردم بهصورت همزمان در کارخانه های کشتی سازی بلفاست کار کردهاند شگفت انگیز است، یا اجداد چه کسانی بر روی تایتانیک کار کردهاند. این بخش مهمی از هویت مردم در بلفاست شرقی است. بهویژه با وجود دیوار هایی که قبلاً بر روی آنها نقاشیهای سیاسی کشیده بودند اما حالا نقاشیهای تایتانیک یا کشتی سازی جای آنها را گرفتهاند.»
مورخ کایل هیوز (Kyle Hughes) از دانشگاه اولستر میگوید این نشاندهنده تلاش قابل توجهی است که برای بهبود شکافهایی که از گذشتههای دور در جامعه بلفاست وجود داشت انجام گرفته است. او میگوید: «از زمانی که در سال 1988 صلح ایرلند شمالی شروع شد تلاش هایی برای آپدیت کردن نقاشیهای دیواری که فقط در مورد فرقهها و شبه نظامیها بودند و تبدیل آنها به چیزهایی که جنبههای مثبت فرهنگ محلی را منعکس میکنند انجام شده است.» میراث کارخانه های کشتی سازی «چیزی است که خیلی از مردم واقعاً احساس خوب نسب به آن دارند.»
بیش از 160 سال از زمانی که کارخانه های کشتی سازی بلفاست برای اولین بار در این شهر ایجاد شدند میگذرد و این کارخانهها همچنان سایه پیچیدهای را بر فراز سراسر این شهر به یاد ماندنی میافکنند.
۰ دیدگاه